بله اپلای دکتری بدون نیاز به ارائه مدرک زبان رسمی مانند آیلتس یا تافل در برخی کشورها و برای شماری از بورسیه‌ها امکان‌پذیر است. این فرصت‌ها هرچند محدود و رقابتی هستند اما مسیر تحصیل در مقطع دکتری خارج از کشور را برای متقاضیانی که هنوز مدرک زبان معتبر ندارند هموار می‌سازند.
بورسیه فولبرایت یکی از معتبرترین و جامع‌ترین بورسیه‌های تحصیلی در ایالات متحده آمریکا است که سالانه به هزاران دانشجوی برجسته از سراسر جهان اعطا می‌شود. این بورسیه با هدف ترویج تبادلات فرهنگی و علمی میان آمریکا و سایر کشورها طراحی شده است. اگرچه داشتن سوابق آکادمیک قوی مقالات پژوهشی منتشر شده و انگیزه‌نامه متقاعدکننده از شرایط اصلی دریافت این بورسیه محسوب می‌شود اما در برخی موارد و برای برخی رشته‌ها یا دانشگاه‌ها امکان بررسی درخواست بدون ارائه مستقیم مدرک زبان رسمی مانند تافل یا آیلتس وجود دارد. این موضوع معمولاً به ارزیابی‌های جایگزین مانند مصاحبه توصیه‌نامه‌ها یا سابقه تحصیلی در محیط انگلیسی زبان بستگی دارد. بورسیه فولبرایت معمولاً شامل پوشش کامل هزینه‌های تحصیل زندگی بیمه درمانی و حتی کمک هزینه ماهانه است که آن را به یک گزینه فول فاند تبدیل می‌کند. رقابت برای این بورسیه بسیار شدید است و متقاضیان باید پرونده‌ای درخشان ارائه دهند.
ایتالیا به عنوان یکی از مقاصد محبوب تحصیلی در اروپا بورسیه‌های متنوعی را برای دانشجویان بین‌المللی به ویژه در مقطع دکتری ارائه می‌دهد. بورسیه‌های استانی ایتالیا که اغلب توسط دولت‌های منطقه‌ای یا دانشگاه‌ها تأمین می‌شوند یکی از رایج‌ترین انواع حمایت مالی برای دانشجویان خارجی هستند. تمرکز اصلی این بورسیه‌ها بر وضعیت مالی دانشجو است و هدف آن کمک به متقاضیانی است که توانایی پرداخت هزینه‌های تحصیل و زندگی را ندارند. خوشبختانه برای بسیاری از بورسیه‌های استانی ایتالیا به خصوص در مقاطع تحصیلات تکمیلی از جمله دکتری الزام به ارائه مدرک زبان رسمی مانند آیلتس یا تافل وجود ندارد. پذیرش معمولاً بر اساس سوابق تحصیلی و مصاحبه (در صورت لزوم) انجام می‌شود و تسلط نسبی به زبان انگلیسی (برای برنامه‌های انگلیسی زبان) یا ایتالیایی (برای برنامه‌های ایتالیایی زبان) کافی است. این بورسیه‌ها معمولاً شامل معافیت از شهریه کمک هزینه زندگی و گاهی مزایای دیگری مانند خوابگاه یا غذای رایگان می‌شوند.
دولت اسپانیا نیز برای جذب دانشجویان بین‌المللی با استعداد بورسیه‌های تحصیلی مختلفی را ارائه می‌دهد که برخی از آن‌ها امکان تحصیل در مقطع دکتری بدون نیاز به ارائه مدرک زبان استاندارد را فراهم می‌کنند. این بورسیه‌ها می‌توانند دولتی یا دانشگاهی باشند و شرایط آن‌ها بسته به نهاد اعطا کننده متفاوت است. در بسیاری از دانشگاه‌های اسپانیا به خصوص برای برنامه‌های دکتری که ممکن است زبان اصلی پژوهش یا تدریس در آن‌ها اسپانیایی یا حتی انگلیسی باشد ارزیابی توانایی زبانی متقاضی می‌تواند از طریق روش‌های جایگزین مانند مصاحبه مستقیم با استاد راهنما یا کمیته پذیرش انجام شود. این امر به متقاضیانی که سابقه تحصیلی قوی دارند اما هنوز برای آزمون‌های زبان آماده نشده‌اند فرصت می‌دهد تا شانس خود را امتحان کنند. بورسیه‌های دولتی اسپانیا معمولاً کمک هزینه‌های قابل توجهی برای پوشش بخشی یا تمام هزینه‌های تحصیل و زندگی ارائه می‌دهند.
ترکیه در سال‌های اخیر به یکی از مقاصد اصلی برای دانشجویان بین‌المللی تبدیل شده است و بورسیه‌های دولتی ترکیه (Türkiye Bursları) از جمله محبوب‌ترین گزینه‌ها هستند. این بورسیه‌ها که توسط دولت ترکیه تأمین مالی می‌شوند هر ساله تعداد زیادی دانشجوی خارجی را در مقاطع مختلف از جمله دکتری جذب می‌کنند. یکی از مزایای قابل توجه بورسیه‌های ترکیه امکان درخواست بدون نیاز به ارائه مدرک زبان رسمی مانند آیلتس یا تافل است. در صورت پذیرش به متقاضیانی که تسلط کافی به زبان ترکی ندارند یک سال دوره آموزش زبان ترکی به صورت رایگان ارائه می‌شود. برای برنامه‌هایی که به زبان انگلیسی ارائه می‌شوند نیز ممکن است امکان ارائه مدرک جایگزین یا شرکت در آزمون تعیین سطح دانشگاه وجود داشته باشد. این بورسیه‌ها معمولاً فول فاند هستند و شامل شهریه کامل کمک هزینه ماهانه بیمه درمانی خوابگاه رایگان و حتی بلیط هواپیما می‌شوند.
دانشگاه ژان مونه سنت اتین در فرانسه یکی از موسسات آموزش عالی است که برنامه‌های تحصیلی متنوعی را ارائه می‌دهد و برای جذب دانشجویان بین‌المللی بورسیه‌هایی را در مقاطع مختلف از جمله دکتری در نظر گرفته است. در برخی موارد پذیرش در برنامه‌های این دانشگاه بدون نیاز به ارائه مدرک زبان استاندارد مانند DELF/DALF برای فرانسوی یا آیلتس/تافل برای انگلیسی امکان‌پذیر است. این امکان بیشتر در شرایطی فراهم می‌شود که متقاضی دارای سابقه تحصیل در محیطی انگلیسی زبان بوده یا توانایی زبانی او از طریق مصاحبه یا بررسی سوابق آموزشی احراز شود. با توجه به اینکه زبان رسمی فرانسه فرانسوی است تسلط نسبی به این زبان می‌تواند یک مزیت محسوب شود اما برنامه‌هایی به زبان انگلیسی نیز ارائه می‌گردد. بورسیه‌های این دانشگاه می‌توانند شامل پوشش شهریه کمک هزینه زندگی و پشتیبانی در زمینه اقامت باشند.
بورسیه دولتی ژاپن معروف به MEXT (Ministry of Education, Culture, Sports, Science and Technology) یکی از معتبرترین بورسیه‌های موجود برای دانشجویان بین‌المللی است که توسط دولت ژاپن ارائه می‌شود. این بورسیه در مقاطع مختلف تحصیلی از جمله دکتری دانشجو می‌پذیرد و فرصت‌های پژوهشی و آموزشی برجسته‌ای را فراهم می‌کند. یکی از ویژگی‌های جذاب بورسیه MEXT امکان درخواست بدون نیاز به ارائه مدرک زبان رسمی مانند آیلتس یا تافل در برخی موارد است. در این شرایط ارزیابی توانایی زبانی متقاضی می‌تواند از طریق آزمون‌های داخلی سفارت یا دانشگاه مصاحبه یا ارائه مدارکی دال بر تحصیل در محیط انگلیسی زبان صورت گیرد. بورسیه MEXT یک بورسیه فول فاند محسوب می‌شود و کلیه هزینه‌های تحصیل زندگی رفت و آمد بین‌المللی و سایر هزینه‌های مرتبط را پوشش می‌دهد. رقابت برای این بورسیه بالاست و متقاضیان باید دارای سوابق تحصیلی و پژوهشی قوی باشند.
دولت چین از طریق شورای بورس تحصیلی چین (CSC) یکی از گسترده‌ترین برنامه‌های بورسیه را برای دانشجویان بین‌المللی در سراسر جهان ارائه می‌دهد. این بورسیه‌ها در انواع مختلف فول فاند و پارشال فاند در دسترس هستند و مقاطع مختلف تحصیلی از جمله دکتری را پوشش می‌دهند. یکی از تسهیلات قابل توجه بورسیه CSC امکان درخواست بدون نیاز به ارائه مدرک زبان رسمی مانند آیلتس یا تافل است. برای برنامه‌هایی که به زبان چینی ارائه می‌شوند و متقاضی تسلط کافی ندارد معمولاً یک سال دوره آموزش زبان چینی به صورت رایگان پیش‌بینی شده است. برای برنامه‌های انگلیسی زبان نیز ممکن است امکان ارائه مدرک جایگزین یا مصاحبه برای ارزیابی سطح زبان وجود داشته باشد. بورسیه‌های فول فاند CSC شامل پوشش کامل شهریه کمک هزینه زندگی ماهانه خوابگاه و بیمه درمانی هستند و فرصت بسیار خوبی برای تحصیل در چین فراهم می‌کنند.
بورسیه چونیگ (Chevening) یکی از شناخته‌شده‌ترین بورسیه‌های دولتی بریتانیا است که به دانشجویان بین‌المللی با پتانسیل رهبری اعطا می‌شود. این بورسیه عمدتاً برای مقطع کارشناسی ارشد طراحی شده است اما در موارد خاص و برای برنامه‌های دکتری کوتاه‌مدت یا مرتبط با سیاست‌گذاری نیز ممکن است کاربرد داشته باشد هرچند که مسیر اصلی برای دکتری از طریق بورسیه‌های دانشگاهی یا شوراهای پژوهشی است. با این حال در گذشته و برای برخی متقاضیان با سوابق استثنایی یا سابقه تحصیل در محیط انگلیسی زبان امکان معافیت از ارائه مدرک زبان رسمی یا ارائه مدرک جایگزین در فرآیند ارزیابی وجود داشته است. بورسیه چونیگ یک بورسیه فول فاند است که شهریه دانشگاه هزینه‌های زندگی و سفر را پوشش می‌دهد و رقابت برای آن بسیار شدید است. تمرکز اصلی این بورسیه بر پتانسیل رهبری و سوابق حرفه‌ای و اجتماعی متقاضی است.
آلمان به دلیل کیفیت بالای آموزش عالی و هزینه مقرون‌به‌صرفه (یا حتی رایگان) تحصیل در دانشگاه‌های دولتی یکی از مقاصد محبوب برای دانشجویان دکتری است. علاوه بر هزینه‌های پایین بورسیه‌های مختلفی نیز برای دانشجویان بین‌المللی در دسترس هستند. در حالی که برای بسیاری از برنامه‌های دکتری در آلمان به خصوص در رشته‌های فنی و مهندسی که به زبان انگلیسی ارائه می‌شوند ارائه مدرک زبان مانند آیلتس یا تافل (با نمره B2 یا بالاتر) الزامی است در برخی موارد امکان پذیرش بدون مدرک زبان رسمی نیز وجود دارد. این شرایط معمولاً شامل متقاضیانی می‌شود که مدرک کارشناسی ارشد خود را در یک دانشگاه انگلیسی زبان دریافت کرده‌اند (گواهی Medium of Instruction) یا از طریق مصاحبه توانایی زبانی خود را اثبات می‌کنند. بورسیه‌های دکتری در آلمان مانند بورسیه‌های DAAD یا بورسیه‌های دانشگاهی می‌توانند شامل کمک هزینه ماهانه قابل توجهی برای پوشش هزینه‌های زندگی باشند.
امکان دریافت بورسیه دکتری بدون ارائه مدرک زبان رسمی مانند آیلتس یا تافل هرچند وجود دارد اما معمولاً نیازمند شرایط جایگزینی است. این شرایط بسته به دانشگاه کشور و نوع بورسیه متفاوت است. یکی از رایج‌ترین روش‌ها ارائه گواهی Medium of Instruction (MOI) از دانشگاه قبلی است که نشان می‌دهد دوره تحصیلی پیشین به زبان انگلیسی (یا زبان مورد نیاز) تدریس شده است. روش دیگر شرکت در مصاحبه با کمیته پذیرش یا استاد راهنما برای ارزیابی مستقیم توانایی مکالمه و فهم متون تخصصی است. برخی دانشگاه‌ها نیز ممکن است آزمون‌های تعیین سطح زبان داخلی خود را برگزار کنند. در نهایت داشتن سوابق تحصیلی و پژوهشی بسیار قوی مقالات علمی توصیه‌نامه‌های عالی و انگیزه‌نامه متقاعدکننده می‌تواند تا حدی ضعف در ارائه مدرک زبان رسمی را جبران کرده و شانس دریافت بورسیه را افزایش دهد به خصوص در بورسیه‌هایی که بر شایستگی علمی تمرکز دارند.
آیا امکان اپلای دکتری بدون مدرک زبان وجود دارد؟
بله امکان اپلای برای مقطع دکتری بدون ارائه مدرک زبان رسمی مانند آیلتس یا تافل در برخی دانشگاه‌ها و برای تعدادی از بورسیه‌های تحصیلی در کشورهای مختلف وجود دارد.
چه مدارکی برای اپلای دکتری بدون مدرک زبان لازم است؟
مدارک معمول شامل مدارک تحصیلی مقاطع قبلی ریز نمرات رزومه انگیزه‌نامه توصیه‌نامه و پروپوزال تحقیقاتی است. ممکن است گواهی تحصیل به زبان انگلیسی (MOI) نیز لازم باشد.
سطح زبان مورد نیاز برای اپلای دکتری بدون مدرک چیست؟
حتی بدون مدرک رسمی معمولاً نیاز به تسلط کافی برای انجام پژوهش و برقراری ارتباط علمی به زبان برنامه (اغلب انگلیسی) دارید که از طریق مصاحبه یا سوابق تحصیلی بررسی می‌شود.
چقدر شانس گرفتن بورسیه دکتری بدون مدرک زبان بالا است؟
شانس دریافت این نوع بورسیه نسبت به بورسیه‌هایی که نیاز به مدرک زبان دارند کمتر و رقابت برای آن‌ها شدیدتر است زیرا تعداد آن‌ها محدودتر است.
آیا داشتن مدرک زبان برای اپلای دکتری بدون مدرک زبان مزیت محسوب می شود؟
بله ارائه مدرک زبان معتبر حتی در صورت عدم الزام رسمی یک مزیت بزرگ محسوب شده و شانس پذیرش و دریافت بورسیه شما را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.