شیوع ناهنجاری دندان نهفته
خانم ها بیشتر دچار این ناهنجاری می شوند و در کل دو درصد افراد دچار این ناهنجاری هستند. یک سوم نهفتگی دندان نیش در بخش لبیال(پشت لب بالا) و باقی آن ها در بخش پالاتال(در سقف دهان یا کام) دیده می شود. به طور کلی در فک بالا نهفتگی دندان بیشتر مشاهده می شود. حدودا دو برابر فک پایین.
جهت لیست بهترین دندانپزشک در کرج اینجا کلیک کنید
دندان نهفته در لبیال و پالاتال
همان طور که دکر شد بیشتر نهفتگی به صورت لبیال و پالاتال است که به اختصار توضیح می دهیم. نهفتگی دندان نیش در قسمت بیرونی فک بالا و به سمت فک قرار داشته باشد، نهفتگی لبیال است. قرارگیری نیش نهفته در فک بالا در قسمت کام یا سقف دهان، به نام پالاتال شناخته می شوند. همچنین نهفتگی دندان نیش می تواند بصورت یک طرفه یا دوطرفه اتفاق بیافتد.
نهفتگی دو طرفه در پالاتال:
نهفتگی یک طرفه در کام:
نهفتگی یک طرفه در لبیال:
دلایل بروز نهفتگی دندان نیش
دندان نیش نهفته فک بالا می تواند به سمت لب (لبیال) یا به سمت زبان (پالاتال) باشد. در موارد لبیال، متداول ترین اتیولوژی، کمبود فضای قوس دندانی است. در حالیکه در بیماران پالاتال انحراف مسیر رشد جوانه دندان نیش، بیشتر شایع است.
تشخیص نهفتگی دندان
معمولا افرادی که با نهفتگی دندان نیش مراجعه می کنند یک دندان نیش شیری در دهان دارند که به دنبال پوسیدگی دندان شیری و برای جایگزینی آن دندان شیری مراجعه نموده اند و متوجه وجود نیش نهفته می شوند.
سناریوی دیگر این است که به دنبال وجود برجستگی در کام یا لب به مطب ها مراجعه می کنند. و یا اینکه والدین و یا دندانپزشک کودک متوجه عدم رویش دندان نیش دائمی شده و بیمار را جهت درمان به متخصص جراح فک و یا ارتودنسی ارجاع می دهند. متخصصین ارتودنسی معمولا توصیه می کنند تا کودکان را در سن 7 سالگی برای رادیوگرافی کلی جهت بررسی روند رشد دندان ها و ناهنجاری ها نزد پزشک ببرند.
عمدتا، اصلی ترین دلیل رشد دندان نهفته، نبود فضای کافی در فکین است. برای باز کردن فضای فکین می توان به ارتودنتیست مراجعه نمود تا از دستگاه اکسپندر یا بازکننده کام برای رفع این مشکل استفاده نماید.
برای دریافت مشاوره جهت انجام و می توانید به کلینیک دکتر مانی آرش راد مراجعه کنید.
برای تشخیص نهفتگی دندان، متخصص شما را به انجام عکسبرداری و رادیوگرافی ارجاع می دهد. یک رادیوگرافی OPG حتما مورد نیاز است. در بعضی موارد برای تشخیص دقیق محل دندان نیاز به رادیوگرافی تکمیلی از جمله رادیوگرافی اکلوزال , لترال سفالومتری و یا CBCT می باشد.
نمونه ی رادیوگرافی OPG مربوط به دندان نیش نهفته:
اگر رادیوگرافی OPG تهیه کردید و با چنین تصویری مواجه شدید حتما از یک متخصص جراح فک و صورت کمک بگیرید.
نمونه ی CBCT مربوط به نهفتگی:
روش درمان دندان نهفته
روند درمان دندان نهفته مشخص بوده و به شرح زیر می باشد:
- استفاده از دندان در قوس دندانی و برطرف کردن نهفتگی دندان
- جراحی و کشیدن دندان
در صورتی که تصمیم به حفظ دندان و استفاده از آن توسط بیمار گرفته شود، باید بررسی شود که اصولا احتمال برطرف کردن نهفتگی و خارج کردن آن وجود دارد یا خیر؟
در بعضی موارد به علت عمق شدید دندان، سن بیمار و یا محل نامناسب دندان نهفته امکان برطرف کردن نهفتگی وجود ندارد. زمانی که مشخص شود که درمان قابل انجام است بیمار به متخصص ارتودنسی جهت آیا این مطلب برای شما مفید است؟
آیا می‌دانید دندان نیش نهفته به چه دندانی گفته می‌شود؟ موقعیت این دندان به چه صورت است؟
انواع آن کدام‌اند؟ علائم و علل نهفتگی دندان نیش چیست؟
در ادامه، در مورد روش‌های درمانی و نحوه تشخیص این مشکل با شما صحبت خواهیم کرد. علاوه بر این، علل و علائم هر یک را برای شما عزیزان توضیح خواهیم داد تا اطلاعات کاملی در این رابطه به دست آورید.
دندان نیش نهفته به چه دندانی گفته می‌شود؟
در افراد سالم، دندان‌ها و به خصوص دندان نیش به طور کامل رشد کرده و تاج آنها از بالای لثه نمایان می‌شود. اما گاهی اوقات رشد دندان به گونهای است که داخل لثه پنهان می‌ماند. این اتفاق گاهی اوقات در دندان نیش افراد اتفاق می‌افتد؛ به همین دلیل هم به دندان نیشی که از لثه بیرون نیاد، دندان نیش نهفته گفته می‌شود.
موقعیت دندان نیش نهفته به چه صورت است؟
دندان نیشی که به صورت نهفته در لثه باقی می‌ماند، معمولا در دو موقعیت زیر قرار می‌گیرد:
- موقعیت عمودی در چنین موقعیتی، دندان نیش معمولا تا یک سوم میانی ریشه دندان پیش رشد کرده‌اند و در همان موقعیت متوقف شده‌اند. در واقع، این دندان‌ها به صورت عمودی در یک سوم میانی ریشه دندان پیش کناری خود قرار گرفته اند.
- موقعیت افقی زمانی که یک دندان به صورت افقی رشد کرده باشد، چنین موقعیت به خود می‌گیرد. با توجه به اینکه دندان نیش در قوس فکی قرار گرفته است، گاهی اوقات به این صورت نیز قرار می‌گیرد. نکته قابل توجه در مورد چنین موقعیتی این است که امکان وارد شدن آسیب به دندان کناری خیلی بالاتر از موقعیت عمودی خواهد بود.
مطالب برتر : best Dentist youtube
انواع دندان نیش نهفته
معمولا انواع دندان نیش نهفته را به دو گروه طبقه بندی می‌کنند:
- نهفتگی لبیال
این نوع نهفتگی زمانی اتفاق می‌افتد که لثه بیمار فضای کافی برای رشد صحیح به دندان نیش دهد و دندان نیش به سمت لب یا گونه بیمار متمایل شود. در واقع به دلیل انحرافی که در مسیر رشد دندان اتفاق می‌افتد، دندان به طور کامل از لثه بیرون نخواهد بود.
- نهفتگی پالاتالی
این نوع نهفتگی نیز همانند نمونه قبلی اتفاق می‌افتد؛ فقط تنها تفاوت آن این است که به جای رشد لبیالی، به سمت داخل دهان رشد می‌کند. به همین دلیل هم ممکن است فقط نوک تاج از لثه خارج شود.
آیا عارضه دندان نیش نهفته شایع است؟
دقت داشته باشید که عارضه نهفتگی در کل یک عارضه خیلی شایع در بین بیماری‌های دهان و دندان نیست. اما در بین دندان‌هایی که در فک یک بیمار وجود دارد، ممکن است این عارضه در برخی از دندان‌ها بیشتر نمایان شود.
دندان نیش نسبت به سایر دندان‌های قدامی، بیشتر پیش می‌آید که به صورت نهفته باقی بماند. اما بیشتر در دندان‌های عقل این مسئله دیده می‌شود. به همین دلیل هم شاید زیاد چنین مشکلی را برای دندان نیش در اطرافیان خود مشاهده نکنید.
علائم نهفتگی دندان نیش
نهفته ماندن دندان نیش می‌تواند همراه با علائم زیر باشد:
- باقی ماندن دندان‌های نیش شیری در صورتی که در یک طرف دندان نیش دائمی رشد کرده باشد، اما در طرف دیگر دندان نیش شیری باقی مانده باشد، احتمال نهفته ماندن این دندان وجود دارد.
- تورم در صورتی که دندان نیش در لثه نهفته بماند، آن ناحیه با تورم همراه خواهد بود. در چنین کیسهایی، لثه اطراف به صورت متورم باقی می‌ماند.
- قرمزی دقت داشته باشید که باقی ماندن دندان نیش در لثه می‌تواند سبب قرمزی لثه آن ناحیه شود. حتی در برخی از کیس‌ها، به دلیل موقعیت بد این دندان نهفته، خونریزی هم قابل انتظار است.
- سردرد و درد مبهم در فک ریشه دندان کانین، بلندترین ریشه در بین تمامی دندان‌ها به شمار می‌رود. به همین دلیل هم در صورتی که به صورت نهفته باقی بماند، می‌تواند باعث سردرد و یکسری درد مبهم در فک بیمار شود.
- مشکل در جویدن زمانی که بیمار یک دندان نیش نهفته داشته باشد، در هنگام جویدن غذا با مشکل مواجه می‌شود. به خصوص زمانی که فرد بخواهد دهان خود را باز کند، با درد همراه خواهد بود.
علل نهفتگی دندان نیش چیست؟
علل مختلفی می‌توان برای نهفتگی دندان نیش مطرح کرد؛ ممکن است یک یا چند علل زیر باعث چنین مشکلی شوند:
- عدم رشد صحیح دندان‌های شیری در صورتی که دندان نیش شیری یا هر دندان دیگری به طور کامل و صحیح رشد نکرده باشد، می‌تواند روی رشد دندان نیش دائمی هم تاثیر بگذارد و سبب نهفته ماندن آن شود.
- مسدود بودن مسیر دندان خیلی از اوقات به دلیل رویش بد سایر دندان‌ها، امکان بیرون آمدن دندان نیش وجود ندارد. در واقع دو دندان آسیای کوچک و پیش آنقدر هم نزدیک می‌شود که مسیر رشد دندان نیش را مسدود می‌کنند. در چنین مواقعی هم دندان نیش نهفته باقی می‌ماند.
- وجود دندان اضافی در دهان بیمار خیلی از اوقات به دلیل اینکه یک دندان اضافی در دهان فرد رویش پیدا کرده است، مسیر رویش دندان کانین بسته می‌شود و دیگر فضایی برای رویش آن باقی نمی‌ماند. به همین دلیل هم دندان کانین زیر سایر دندان‌ها در لثه باقی می‌ماند و سبب تورم آن ناحیه می‌شود.
روش‌های تشخیص وجود دندان نیش نهفته
برای تشخیص وجود یا عدم وجود دندان نیش نهفته می‌توان از روش‌های زیر کمک گرفت:
- توجه به علائم بیمار دندانپزشک معمولا با توجه به علائمی که بیمار دارد، به وجود یا عدم وجود دندان نیش نهفته شک می‌کند. معمولا اگر چندین علامت با هم وجود داشته باشند، می‌توان به تشخیص بهتری رسید.
- تصاویر رادیوگرافی برای پی بردن به وجود دندان نیش نهفته در دهان بیمار، بهترین و دقیق‌ترین روش تشخیصی، استفاده از تصاویر رادیوگرافی است. این تصاویر به خوبی دندان نیش نهفته را در بافت لثه و زیر سایر دندان‌ها نشان می‌دهند.
روش‌های درمان نهفتگی دندان نیش
بسته به اینکه دندان نیش نهفته چه وضعیت و شرایطی داشته باشد، ممکن است از هر یک از روش‌های زیر برای درمان آن استفاده شود:
- کشیدن دندان نیش نهفته
کشیدن دندان برای مواقعی استفاده می‌شود که دیگر هیچ روشی برای درمان دندان نهفته پاسخگو نباشد. دقت داشته باشید که دندان نیش جزء دندان‌های اصلی و ضروری برای هر فرد به شمار می‌رود و نبود آن می‌تواند مشکلاتی را به وجود آورد؛ به همین دلیل هم معمولا این روش درمانی برای چنین دندانی توصیه نمی‌شود.
جراحی دندان نیش نهفته
دندانپزشک ممکن است برای بیرون آوردن دندان نیش نهفته، به جراحی متوسل شود. در این روش، یک قسمت از بافت لثه برداشته می‌شود تا مسیر پیش روی دندان نهفته باز شود و بتواند به رشد طبیعی خود ادامه دهد.
ارتودنسی دندان نیش نهفته
در صورتی که مشکل نهفته ماندن دندان نیش مربوط به نامرتبی سایر دندان‌ها باشد، دندانپزشک می‌تواند با ارتودنسی و بهبود وضعیت سایر دندان‌ها، مسیر رویش دندان نیش را باز کند.
نوع روش درمان دندان نیش نهفته به چه عواملی بستگی دارد؟
برای اینکه دندانپزشک بهترین روش درمانی را برای دندان نیش نهفته انتخاب کند، باید یک سری عواملی را در نظر بگیرد. معمولا سه عامل سن بیمار، زاویه نهفتگی و نوع نهفتگی در انتخاب روش درمان توسط دندانپزشک تاثیرگذار هستند. به عنوان مثال، ممکن است برخی از روش‌های درمانی مثل جراحی در سنین بالا توصیه نشوند.
هزینه درمان دندان نیش نهفته
هزینه درمان دندان نیش نهفته نیز بسته به اینکه دندانپزشک کدام روش درمانی را انتخاب کند، می‌تواند بالا و پایین شود. به عنوان مثال، درمان‌های ارتودنسی نسبت به دو روش دیگر از هزینه خیلی بالاتری برخوردار است.
عوارض نهفتگی دندان نیش چیست؟
عوارض نهفتگی دندان نیش شامل موارد زیر است:
- آسیب به دندان کناری در صورتی که زاویه دندان نیش نهفته خیلی کج باشد، می‌تواند به دندان کناری خود در دراز مدت آسیب وارد کند. به عنوان مثال، می‌توان باعث ترک و شکستن دندان کناری شود. حتی می‌تواند موقعیت دندان‌های کناری را هم تغییر دهد. در خیلی از موارد، با توجه به اینکه دندان نیش نهفته در زیر لثه پنهان شده است، به ریشه دندان کناری آسیب وارد می‌کند.
- عفونت با توجه به اینکه دندان به صورت نهفته در زیر لثه باقی مانده است، می‌تواند تجمع باکتری‌ها را بیشتر از قبل تشدید کند. به همین دلیل هم ممکن است فرد با عفونت‌های در آن ناحیه یا در موارد خیلی شدیدتر، در نواحی دیگر بدن مواجه شود.
- التهاب لثه در صورتی که دندان نیش نهفته درمان نشود، می‌تواند التهاب لثه را سبب شود. در چنین شرایطی، لثه قرمز و ملتهب خواهد بود.
- اختلالات فکی در صورتی که دندان نیش نهفته در موقعیت بدی قرار گرفته باشد، می‌تواند سبب درد فک و یکسری مشکلات دیگر برای استخوان آن شود.
- ایجاد کیست و تومور در صورتی که دندان نیش نهفته درمان نشود، ممکن است سبب بروز کیست در آن ناحیه شود. این عارضه به خصوص در افراد با سن بالاتر، بیشتر نمو پیدا می‌کند.
آیا سن در درمان دندان نیش نهفته تاثیر دارد؟
بله، هر روش درمانی بسته به سن بیمار ممکن است با خطراتی همراه باشد. به عنوان مثال، روش‌های تهاجمی مثل کشیدن دندان و یا جراحی، ممکن است با افزایش سن بیمار به راحتی مقدور نباشد؛ چرا که هر چه سن بیمار بالاتر رود، ممکن است به یکسری بیماری‌های سیستمیک مثل فشار خون و … دچار شود که روی انتخاب روش درمان موثر است.
سوالات متداول
- درد بعد از کشیدن دندان نیش چگونه تسکین پیدا می‌کند؟
به طور معمول دندانپزشک برای تسکین و بهبود درد آن، مصرف داروهای مسکن و همچنین استفاده از کمپرس سرد را تجویز می‌کند.
- آیا ممکن است تمام دندان‌های نیش نهفته شوند؟
احتمال چنین مشکلی خیلی کم است؛ اما نمی‌توان این مسئله را رد کرد.
- هزینه جراحی دندان نیش نهفته چقدر است؟
هزینه آن بسته به اینکه دندان شما چه شرایطی دارد، می‌تواند متفاوت باشد. خود جراحی آن هم چندین نوع دارد که هر کدام هزینه خاص خود را دارند.
- هزینه ارتودنسی دندان نیش نهفته چقدر است؟
هزینه ارتودنسی دندان نیش نهفته بسته به اینکه شرایط دندان‌های بیمار به چه صورت باشد، می‌تواند تغییر کند. به علاوه، اگر وضعیت بیمار به گونهای باشد که نیاز به کشیدن یک دندان خاص باشد، این هزینه بالاتر خواهد رفت.
- مراقبت‌های بعد از جراحی دندان نیش نهفته چیست؟
مراقبت‌های عد از جراحی دندان نیش نهفته را خود دندانپزشک در اختیار شما قرار خواهد داد. بسته به نوع جراحی، این مراقبت‌ها ممکن است متفاوت باشند.
- جراحی دندان نیش نهفته چقدر طول می‌کشد؟
معمولا جراحی دندان نیش نهفته در یک جلسه به اتمام می‌رسد. اما باید برای پیگیری وضعیت دندان نیش نهفته خود، در هفته‌های اتی به مطب مراجعه کنید.
- بهترین زمان برای درمان دندان نیش نهفته چه موقع است؟
بهترین زمان درمان دندان نیش نهفته، در سنین پایین‌تر است. چرا که می‌توان تمام راه‌های درمانی را در صورت لزوم، انجام داد. به علاوه اینکه آسیبی به سایر دندان‌ها وارد نخواهد شد.
- آیا نهفتگی دندان نیش می‌تواند منجر به ایجاد مشکلات سینوسی شود؟
بله، در صورتی که وضعیت آن خیلی به سینوس‌ها نزدیک باشد، ممکن است چنین مشکلی را سبب شود. این مشکل به خصوص در دندان‌های فک بالا بیشتر اتفاق می‌افتد.
- آیا می‌توان از نهفتگی دندان نیش پیشگیری کرد؟
بله، بسته به نوع نهفتگی دندان نیش، می‌توان از راهکار‌هایی برای پیشگیری از این مشکل استفاده کرد. به عنوان مثال، می‌توان دندان‌های نیش شیری را به موقع کشید تا دندان دائمی بتواند به خوبی رویش پیدا کند.
- درمان دندان نیش نهفته چقدر طول می‌کشد؟
بسته به اینکه چه روش درمانی را انتخاب کنید، ممکن است زمان آن متفاوت باشد. معمولا روش‌های کشیدن و جراحی در یک جلسه به اتمام می‌رسند، اما ارتودنسی به زمان خیلی بیشتری نیاز دارد.
- چه زمانی درمان دندان نیش نهفته ضروری است؟
در هر صورت، بهتر است هرچه سریع‌تر برای درمان آن اقدام کنید. اما زمانی که سبب آسیب به فک، سایر دندان‌ها و مشکلات خیلی پیچیده‌تری شود، این درمان باید با جدیت بیشتری دنبال شود.
- اهمیت تشخیص زودهنگام نهفتگی دندان نیش چیست؟
با توجه به اینکه این چنین دندانی می‌تواند سبب بروز عوارض دیگری شود، بهتر است هرچه سریع‌تر تشخیص داده شود.
ایجاد فضا برای دندان و همچنین براکت گذاریارجاع می‌شود. زمانی که فضای کافی جهت دندان نهفته مهیا شد، مجددا بیمار جهت انجام جراحی و نمایان کردن دندان نهفته نزد جراح ارجاع می‌شود.
درمان نیش نهفته با ارتودنسی
جهت درمان نهفتگی دندان نیش می توان از ارتودنسی ثابت استفاده کرد. در این صورت یک جراحی ساده در شهر کرج مورد نیاز است تا دندان نیش نمایان شود. سپس با نصب براکت ارتودنسی روی دندان، با زنجیر مینیاتوری به سیم ارتودنسی متصل می شود.
پس از مدتی می بایست مجددا نزد پزشک رفت تا توسط بند رابری به زنجیر، نیروی بیشتری ایجاد کند. با این روند درمان ارتودنسی، ناهنجاری دندان نهفته از حالت افقی به عمودی و در جای مناسب هدایت خواهد شد.
دوره درمان حدود یک سال به طول می انجامد. در پایان درمان، بیرون آمدن نهفتگی دندانی را مشاهده خواهید کرد.