آبسه دندان یک کیسه پر از چرک و معمولاً به صورت برآمدگی است که در اطراف دندان یا بر روی لثه شکل می گیرد. این کیسه چرکی برآمده، عفونی است و آن ناشی از فعالیت باکتری های مضر داخل دهان است در واقع خود این مشکل به دنبال بروز انواع بیماری لثه و پریودنتال مخصوص پریودنتیت یا عفونت لثه ایجاد می شود و عارضه این بیماری ها به شمار می رود. در این مقاله به صورت مفصل درباره این ساختارهای چرکی اطلاعاتی ارائه شده است.
آبسه دندان چیست و چگونه به وجود می آید؟
به نظر می رسد که اصلی ترین علت ایجاد این ساختارهای چرکی فعالیت باکتری های مضر داخل دهان است. اگر دهان و دندان خود را به صورت مرتب تمیز نکنید باکتری ها می توانند در بخش های مختلف دهان تکثیر شوند و به سمت دندان ها حمله کنند.. به مرور زمان و با فعالیت بیشتر باکتری ها و ایجاد جرم روی دندان و زیر خطر لثه، بیماری عفونت لثه ایجاد شده و یکی از عوارض این عفونت می تواند آبسه های لثه باشد.
علائم آبسه دندان
اصلی ترین علائم آبسه‌دندان در واقع احساس یا درد در لثه است. درد معمولا به طور ناگهانی شروع می شود و در طول ساعت ها و یا روزهای بعدی شدیدتر می شود. در بعضی موارد درد ممکن است به گوش و گردن نیز سرایت کند و مزمن باشد.
به طور کلی برخی از مهم ترین نشانه ها و علایم آبسه دندان عبارتند از:
- درد در ناحیه آسیب دیده هنگام جویدن غذا (غذا به آبسه برخورد کرده و آن را تحریک می کند)
- حساسیت دندان به گرما و سرما
- طعم بد در دهان
- تب
- ناخوش احوالی عمومی بدن
- دشواری در باز کردن دهان
- مشکلات بلع
- بیخوابی
انواع آبسه دندان
به طور کلی ما 3 نوع آبسه‌مختلف دندانی داریم:
آبسه‌های لثه
آبسه لثه تنها در بافت لثه است و بر روی دندان یا لیگامان پریودنتال تاثیر نمی گذارد. این نوع ابسه معمولا ارتباطی به دندان ندارد و شایع ترین نوع ابسه است.
پریودنتال
آبسه پریودنتال یک ضایعه چرکی بین دندان و لثه است و با این دو بافت در ارتباط است. این ضایعه هنگامی رخ می دهد که باکتری های موجود در پلاک دندان بتوانند لثه ها را آلوده کنند. در اثر این بیماری لثه ها ملتهب می شوند. لثه های آلوده می توانند بافت اطراف ریشه دندان را از پایه دندان جدا کنند. استفاده از آنتی بیوتیک ها در پریودنتیتی که هنوز درمان نشده است می تواند علائم یک آبسه را پنهان کند. گاهی اوقات حتی اگر پریودنت وجود نداشته باشد ، آسیب لثه می تواند به شکل گیری کیسه چرکی پریودنتال منجر شود.
آبسه پری اپیکال
زمانی که دندان به پوسیدگی مبتلا میشود، لایه‌های سطحی دندان (مینا و دنتین) تخریب می‌شوند و باکتری‌ها میتوانند از طریق این حفره به پالپ وارد شوند. هنگامی که باکتری‌ها وارد پالپ می‌شوند، باعث عفونت و التهاب درون دندان می‌شوند.
با گسترش عفونت در پالپ، سیستم ایمنی بدن فعال شده و باعث تجمع گردش خون و سلول‌های دفاعی در منطقه آسیب دیده میشود. این تجمع سلول‌ها و مواد التهابی منجر به ایجاد آبسه پری اپیکال میشود. ضایعه پریاپیکال معمولاً به همراه درد، تورم و حساسیت در منطقه اطراف دندان همراه است.
ممکن است آبسه دندان در حین درمان ارتودنسی نیز تجربه شود!
اگر شما به دلیل مال اکلوژن تحت درمان ارتودنسی قرار گرفته اید. آبسه های دندانی در حین مدت درمان نیز ممکن است دیده شوند. این ضایعه به این دلیل است که برخی از بیماران نسبت به تمیز کردن دندان های خود پس از نصب بریس ها سهل انگاری می کنند.
ارتودنسی ثابت و آبسه ها
از آنجایی که حرکت دندان ها در ارتونسی به وسیله و براکت ها است. در روز های اولیه درمان ارتودنسی ثابت ، بریس ها به دندان ها فشار وارد می کنند و لثه ها ملتهب می شوند. اگر لثه ها ی ملتهب با رعایت بهداشت دهان و دندان بر طرف نشوند و نادیده گرفته شوند، مانده های مواد غذایی باعث تجمع باکتری ها در اطراف بریس شده و ممکن است در نهایت منجر به آبسه دندان شوند. انتخاب بهترین متخصص ارتودنسی نیز میتواند احتمال شکل گیری هرگونه کیسه چرک و عفونی دندان را کاهش دهد.
ارتودنسی متحرک و آبسه ها
علاوه بر دستگاه های ثابت ارتودنسی شامل ، ، براکت سرامیکی و … دستگاه های ارتودنسی متحرک و نیز میتوانند باعث التهاب لثه و تشکیل آبسه شوند. اگر قالب های متجرک شما متناس با دندان هایتان نباشد احتمال حساس شدن بافت های داخل دهان وجود خواهد داشت.
البته شما توصیه های لازم را در مورد زندگی کردن با براکت های ارتودنسی در دهان به شما می دهد. همچنین را نیز حتما به شما یاد می دهد. با رعایت دستورالعمل های ارتودنتیست خود می توانید علاوه بر جلوگیری از پوسیدگی دندان به لبخند زیبا که همان هدف نهایی شما از این درمان است دست پیدا کنید.
درمان آبسه دندان چیست؟
هدف از درمان آبسه دندان از بین بردن عفونت موجود و جلوگیری از بروز عوارض احتمالی در آینده است. به همین منظور مهمترین درمان های عفونت دندان ناشی از آبسه ها عبارتند از:
برش و تخلیه آبسه دندان
دندانپزشک شما یک برش کوچک در پوسته آبسه ایجاد می کند تا چرک را تخلیه کند. این برش با تیغ جراحی انجام می شود و تمام چرک داخل آبسه به طور کامل تخلیه خواهد شد. این معمول ترین روش درمان آبسه در دندانپزشکی است.
آنتی بیوتیک درمانی
در صورت تخلیه آبسه، برای از بین بردن کامل باکتری ها و عفونت باقی مانده، دندانپزشک ممکن است برای شما آنتی بیوتیک تجویز کند.
درمان ریشه دندان (عصب کشی دندان)
درمان آبسه دندان پر اپیکال، اغلب با روش درمان ریشه یا عصب کشی دندان انجام می شود. این آبسه ها ناشی از عفونت پالپ در ریشه دندان هستند، بنابراین برای درمان آن ها باید ریشه دندان درمان شود و یا عصب دندان خارج شود. در روش عصب کشی دندان، پالپ آلوده حذف شده و به جای آن، مواد پرکننده دندانپزشکی قرار داده می شود.
کشیدن دندان
گاهی اوقات اگر درمان آبسه انجام نشود یا به تعویق بی افتد احتمال عفونت دندان و یا لق شدن آن بالا می رود. در چنین مواقعی دندان باید کشیده شود زیرا نمی توان دندان را نجات داد.
مدیریت درد آبسه دندان
مدیریت درد آبسه دندان ممکن است تا لحظه درمان به شخص مبتلا کمک کند. اما یک مسکن تنها برای کاهش درد استفاده می شود و نمی تواند جایگزین درمان به وسیله یک دندانپزشک باشد. آسپرین ، ایبوپروفن یا تیلنول برای کاهش درد موثر هستند. با این حال برخی از این داروها برای بعضی از بیماران خاص مثل کودکان کم سن و سال نامناسب هستند.
حین دریافت دارو برای مشکل و تسکین درد آبسه دندان خود به اگر جزء گروهای زیر هستید داروهای مشخص شده را مصرف نکنید:
- اگر آسم دارید ایبوپروفن مصرف نکنید.
- اگر زخم معده دارید مصرف نکنید.
- آسپرین برای کودکان زیر ۱۶ سال مناسب نیست.
- در صورت بارداری یا شیر دهی از آسپیرین استفاده نکنید.
درمان خانگی آبسه دندان چیست؟
ما همیشه سعی می کنیم که با کمک روش های اصولی دندانپزشکی به از بین بردن و درمان کامل آبسه ها کمک کنیم. اما تا زمان مراجعه به دندانپزشک می توان روش های خانگی ایمن را نیز امتحان کرد. در ادامه برخی از این روش ها را معرفی کرده و نحوه استفاده از آن ها را توضیح داده ایم. 9 روش خانگی زیر را حتما بخوانید.
-
شستشوی دهان با آب نمک ولرم
اگر به دنبال یک روش ساده، بی خطر و موثر برای کاهش موقت درد آبسه دندان هستید آب نمک را امتحان کنید. آب نمک می تواند به تمیز شدن دهان کمک کرده و تا حد زیادی التهاب و تورم را نیز کاهش دهد. استفاده از آب نمک ولرم به عنوان دهانشویه بهترین گزینه پیش روی شما تا درمان کامل آبسه یا تا مراجعه حضوری به است.
-
جوش شیرین
جوش شیرین به راحتی در هر خانه ای در دسترس است و یک گزینه ارزان برای درمان آبسه دندان است. جوش شیرین می تواند پلاک دندانی را از بین برده و به کاهش باکتری های بد داخل دهان نیز کمک کند.
برای کمک به درمان آبسه با جوش شیرین این مراحل را دنبال کنید:
- نصف قاشق غذاخوری جوش شیرین را با یک فنجان که تا نصفه با آب و نمک پر شده مخلوط کنید.
- مخلوط را تا پنج دقیقه در دهان خود بچرخانید.
- پس از 5 دقیقه آن را از دهان خارج کنید
- می توانید این کار را تا دو بار در روز تکرار کنید.
-
اسانس پونه کوهی
روغن یا اسانس پونه کوهی یکی از روغن های ضروری پرکاربرد در آشپزی است. شما می تواند به راحتی آن را از داروخانه ها یا فروشگاه های محصولات غذایی تهیه کنید. روغن پونه کوهی یک آنتی باکتریال و آنتی اکسیدان نسبتا قوی و طبیعی است. ممکن است به کاهش تورم و درد دندان یا آبسه دندان و لثه کمک کند.
نحوه استفاده از اسانس پونه کوهی برای درمان خانگی آبسه دندان
- چند قطره از این اسانس را با یک روغن حامل رقیق کنید
- چند قطره از محلول رقیق شده را روی ناحیه قرار دهید اینکار را با یک پارچه تمیز یا سواب پنبه ای انجام دهید
- اجازه دهید 10 دقیقه محلول رویه ناحیه بماند
- تا سه بار در روز تکرار کنید.
-
کمپرس سرد
کمپرس سرد همیشه یکی از درمان های جانبی دندان درد و یا بیشتر مشکلات دهان و دندان است. این کمپرس به افزایش جریان خون، کاهش درد و فروکش کردن تورم کمک زیادی می کند.
برای کاهش اثرات آبسه دندان به کمک کمپرس یخ این گام ها را دنبال کنید:
- تکه های یخ را در یک حوله خشک قرار دهید.
- کمپرس را روی پوست خود نزدیک ناحیه آسیب دیده نگه دارید.
- کمپرس را می توان هر 15 دقیقه یکبار استفاده کرد
- چند بار در طول روز اینکار را تکرار کنید
-
چای شنبلیله
گیاه شنبلیله مانند بسیاری از گیاهان هم تیره خود دارای خواص ضد باکتریایی است و از قدیم برای بهبود زخم ها و یا کاهش اثر التهابات بدن مورد استفاده قرار میگرفته است.
برای کاهش اثرات آبسه می توانید به این شیوه از چای شنبلیله استفاده کنید:
- 1 فنجان آب را در یک قابلمه یا ظرف کوچک روی شعله گاز قرار دهید.
- 1 قاشق چایخوری چای شنبلیله را آسیاب کرده و درون آب گرم قرار دهید
- اجازه دهید چای کمی رنگ گرفته و خنک شود
- مقدار کمی را با استفاده از پنبه روی ناحیه آسیب دیده بمالید.
- تا سه بار در روز تکرار کنید.
-
اسانس میخک
اسانس میخک از قدیمی ترین روش های کاهش دندان درد بوده و هست. میخک به دلیل داشتن خواص آنتی باکتریال و ضد التهابی واقعا برای بسیاری از مشکلات دهان و دندان مفید است. شما می توانید به راحتی این اسانس را از داروخانه ها یا به صورت آنلاین خریداری کنید.
اگر از فرم اسانس میخک برای درمان و یا تسکین دندان درد استفاده می کنید، به یاد داشته باشید که حتما بای آن را رقیق کنید (3 تا 5 قطره اسانس در یک اونس روغن حامل).
نحوه استفاده از اسانس میخک برای درمان خانگی آبسه دندان
- بعد از رقیق کردن اسانس آن را با سواب پنبه ای یا یک دستمال تمیز و بدون پرز روی ناحیه درگیر قرار دهید
- اگر مایل به اعمال مستقیم آن نیستند می توانید با یک لیوان آب آن را رقیق کرده و به عنوان دهانشویه استفاده کنید
-
اسانس آویشن
روغن آویشن ضد انگل است و می تواند با باکتری ها مبارزه کرده یا تورم را کاهش دهد. اسانس این گیاه در داروخانه ها یا عطاری ها قابل خریداری است. قبل از استفاده از این اسانس جهت درمان خانگی آبسه دندان حتما آن را رقیق کرده و مطابق با دستورات داخل جعبه از آن استفاده کنید.
روش تسکین درد آبسه با اسانس آویشن
- روغن آویشن را رقیق کنید و با کمک یک سواب یا گوش پاک کن روی ناحیه قرار دهید
- همچنین می توانید اسانس رقیق شده ر همراه با یک لیوان آب به صورت دهانشویه استفاده کنید
- از روغن آویشن تا سه بار در روز استفاده کنید.
-
پراکسید هیدروژن
پراکسید هیدروژن یک داروی عالی برای مبارزه با عفونت لثه باکتریایی است. این ماده می تواند تا حدی پلاک های همچنین می تواند به کاهش پلاک و خونریزی لثه کمک کند.
نحوه استفاده از پراکسید هیدروژن برای درمان آبسه
- یک واحد هیدروژن پراکسید 3 درصد را با یک واحد آب مخلوط کنید
- محلول به دست آمده را به عنوان دهانشویه در دهان بچرخانید
- محلول را به هیچ عنوان قورت ندهید و بعد از استفاده حتما از دهان خارج کنید
- از این روش به صورت محدود در طول روز استفاده کنید
-
استفاده از سایر روغن های گیاهی
در گذشته چیزی مانند خمیر دندان یا دهانشویه های امروزی وجود نداشت. اما مردم با روش های طبیعی به نوعی خمیر دندان و دهانشویه درست می کردند. به عنوان مثال آن ها از عصاره گیاهان یا روغن گرفته شده از آن ها برای ساخت دهانشویه استفاده می کردند.
اعتقاد بر این بود که چرخاندن روغن در دهان یا مالیدن آن به دندان ها سموم را از دندان ها و لثه ها خارج می کند. مطالعات محدود در این خصوص نیز نشان می دهد که این روش ممکن است درمان خوبی برای خونریزی لثه، و کاهش باکتری های بد دهان باشد. با این حال، شواهد علمی کافی برای تایید اینکه آیا برای واقعا اینکار در سلامت دهان موثر است یا خیر وجود ندارد.
برخی از روغن های طبیعی که می توانند به درمان خانگی کمک کنند عبارتند از:
- روغن نارگیل خام
- روغن کنجد
- روغن زیتون
چطور از روغن های گیاهی برای درمان خانگی آبسه دندان کمک بگیریم؟
- 1 قاشق غذاخوری از روغن را در دهان خود بریزید.
- روغن را تا 20 دقیقه در دهانان بچرخانید
- لطفا روغن را قورت ندهید و بعد از استفاده از دهان خارج کنید
- لطفا چرخاندن روغن گیاهی در دهان را در ابتدای صبح و با معده خالی انجام ندهید
-
سیر
سیر واقعا در طب سنتی برای کاهش درد کاربردی است. این ماده نه تنها درد را تسکین می دهد بلکه باعث کاهش باکتری های داخل دهان می شود. اگر شخصی هستید که سابقه حساسیت نسبت به سیر نداشته اید می توانید از سیر برای درمان آبسه لثه و دندان استفاده کنید.
جهت وقت گرفتن از متخصص ایمپلنت در رشت با شماره های زیر تماس بگیرید.
روش استفاده از سیر برای درمان خانگی آبسه دندان چیست؟
به دلیل خاصیت آنتی باکتریال و تقریبا ضدعفونی کننده سیر، می توان از آن به عنوان درمان عفونت لثه در خانه استفاده کرد. روش استفاده به این صورت است:
- سیر را لثه کرده و آن را به حالت خمیری در آورید
- سیره لثه شده که تقریبا خمیری است را روی ناحیه قرار دهید
- چند بار در طول روز اینکار را تکرار کنید
چطور از بروز آبسه های دندانی پیشگیری کنیم؟
اولین و اصلی ترین عامل پیشگیری از این ضایعات رعیات بهداشت دهان و دندان و پیشگیری از بروز پوسیدگی های دندانی است. زیرا پوسیدگی به تنهایی می تواند عامل بسیاری از مشکلات دهان و دندان از جمله آبسه باشد به همین منظور برخی از اقدامات پیشگیرانه که می توانند برای جلوگیری از بروز آبسه و سایر مشکلات دهان و دندان مفید باشند عبارتند از:
- از آب آشامیدنی حاوی فلوراید استفاده کنید.
- دندان های خود را حداقل دو بار در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید.
- برای تمیز کردن بین دندان ها به طور روزانه از نخ دندان یا پاک کننده بین دندانی استفاده کنید.
- مسواک خود را هر سه یا چهار ماه یکبار یا هر زمان که موهای آن ساییده شده است تعویض کنید.
- غذای سالم بخورید، مواد قندی را محدود کنید و میان وعده‌های بین وعده‌های غذایی را محدود کنید.
- برای معاینات منظم و تمیز کردن حرفه ای به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
- استفاده از یک ضد عفونی کننده یا دهانشویه حاوی فلوراید را در نظر بگیرید تا یک لایه محافظ اضافی در برابر پوسیدگی دندان اضافه کنید.
پاسخ به سوالات رایج درباره آبسه
نحوه تخلیه آبسه دندان در خانه به چه صورت است؟
تخلیه آبسه دندان در خانه به هیچ عنوان توصیه نمی شود. بهتر است از ترکاندن ضایعه و یا خارج کردن عفونت از آن اجتناب کنید. تنها دندانپزشک باید ضایعه را بررسی و تخلیه کند.
آیا آبسه همان عفونت دندان است؟
بله این ضایعه می تواند شکلی از عفونت دندان باشد. البته بیشتر منظور از عفونت دندان، آلوده شدن بافت نرم داخل آن (پالپ) است. با این حال آبسه نیز نوعی عفونت است و منظور از ترکاندن عفونت دندان یعنی تخلیه عفونت از داخل کیسه آبسه. البته درمان عفونت لثه در خانه می تواند مساله ساز باشد و بهتر است با یک دندانپزشک مشورت شود.
هزینه درمان و تخلیه آبسه چقدر است؟
هزینه باز کردن آبسه در داخل دهان از ۴۰۰ هزارتومان شروع می شود. اگر نیاز به جراحی باشد هزینه ممکن است متفاوت باشد. اگر می خواهید در مورد راه های درمان عفونت دندان و تاثیر آن بر ارتودنسی دندان و یا ایمپلنت دندان مطلع شوید و بدانید برای عفونت دندان چی خوبه، این متن را دنبال کنید. نام دیگر عفونت دندان و لثه، آبسه می باشد. عفونت دندانی به صورت تورمی که پر از مایعات چرکی است خودش را نشان می دهد و در ریشه دندان یا سطح لثه دیده می شود. این مشکل در دهان و دندان میتواند به علت پوسیدگی دندان باشد.
این عفونت های دندانی بسیار دردناک هستند و افرادی که دچار این مشکل شده اند احساس مریضی و درد شدید در دهان و دندان خود دارند. اگر عفونت درمان نشوند، این مشکل حاد تر شده و حتی ممکن است استخوان‌های اطراف آن ناحیه را نیز تخریب کند.
زمانی که فرد متوجه پوسیدگی دندان میشود، اما به آن رسیدگی نمی‌شود، تبدیل به عفونت میشود. متاسفانه عفونت در یک جا نمی‌ماند و به قسمت‌های دیگر بدن سرایت می‌کند و این همان دلیلی است که باید در سریع‌ترین زمان ممکن به عفونت دندانی رسیدگی کرد و برای درمان آن اقدام کرد. فراموش نکنید عفونت با آبسه دندان و عفونت لثه بروز می‌کند.
قصد داریم در این قسمت با علائم عفونت دندان و نشانه‌های آن آشنا شویم تا بعد از شناخت آن بتوانیم به راحتی برای درمان آن اقدام کنیم:
- وجود عفونت در دهان و حس خیسی غیرطبیعی
- درد در اطراف گوش
- تورم فک
- سرگیجه و سردرد
- بوی بد دهان
- حس مزه تلخی در دهان
- تب
- تغییر رنگ لثه‌ها
اگر عفونت عمقی باشد باید به دکتر دندان پزشک و یا مراجعه کرد. اما در مراحل ابتدایی از راهکار های خانگی برای درمان آن می توان کمک گرفت که در ادامه مقاله درباره روش‌های آن خواهیم گفت.
انواع عفونت دندان
عفونت با توجه به نحوه ایجاد آن و تاثیرات آن در دندان‌ها به انواع مختلفی تقسیم‌بندی می‌شوند که در این‌جا مهمترین آن را بررسی می‌کنیم:
بعد از اینکه دندانپزشکی یکی از دندان‌ها را می‌کشد، طبیعی است که حفره‌ای به جای دندان کشیده شده ایجاد میشود. در بعضی مواقع عفونتی در اثر دندان کشیده شده، ایجاد میشود که میتواند درد زیادی داشته باشد و معمولا لثه ملتهب میشود.
عفونت دندان ایمپلنت شده میتواند عوارضی مثل خونریزی لثه، حساسیت و التهال لثه را ایجاد کند. اگر به این عفونت رسیدگی نشود، امکان خراب شدن دندان‌های هم‌جوار دندان ایمپلنت شده وجود دارد.
-
عفونت دندان استخوان دندان
این نوع عفونت از طریق گردش خون به استخوان دندان می‌رسد و در نواحی اطراف دندان انتشار می‌یابد. معمولا دلیل ایجاد این نوع عفونت عدم رسیدگی و درمان آبسه دندان است.
عفونت دندان با تحمل کردن، درمان نمی‌شود. عفونت نیاز به درمان دارد. این درمان به دو روش قابل انجام است:
معمولا برای درمان اولیه باید به مصرف آنتی بیوتیک برای عفونت بپردازید. تاکید می‌کنیم از تجویز خودسرانه بپرهیزید و حتما برای درمان آن به دندانپزشک متخصص مراجعه کنید. دندانپزشک با توجه به نوع عفونت شما برای شما نوعی از قرص چرک خشک کن قوی برای عفونت تجویز می‌کند و پس از درمان عفونت برای درمان دندان آسیب دیده به شما نوبت می‌دهد.
در بیشتر مواقع اگر دندان درد کم باشد و در اوایل عفونت باشد، می‌توانید با درمان‌های خانگی آن را درمان کنید و از انتشار عفونت و بیشتر شدن آن جلوگیری کنید. در این قسمت به معرفی موثرترین درمان‌های خانگی می‌پردازیم.
درمان خانگی عفونت دندان
۱. آبکشی با آب نمک
یکی از آسان ترین و ارزان ترین روش ها برای تسکین موقت درد عفونت دندان آبکشی با آب نمک است. علاوه بر این، از آب نمک می توان برای بهبود زخم ها و سلامت لثه ها نیز استفاده کرد. در این روش ابتدا مقداری نمک را در مقداری آب گرم حل می کنیم. سپس دهان را به مدت دو دقیقه با آب نمک غرغره می کنیم. سپس آن را بیرون میریزیم. بهتر است این کار را سه بار در طول روز تکرار کنیم.
۲. جوش شیرین
یک روش دیگر برای درمان عفونت، استفاده از جوش شیرین است. این روش هم مانند آب نمک مقرون به صرفه می باشد. علاوه بر این جوش شیرین برای از بین بردن پلاک دندانی نیز مفید است و خاصیت ضد باکتریایی دارد. در این روش مقداری جوش‌شیرین را با آب و یک مشت نمک مخلوط می کنیم. مخلوط بدست آمده را به مدت ۵ دقیقه در دهان غرغره می کنیم و سپس آن را بیرون میریزیم. بهتر است این روش دوبار در روز تکرار شود تا عفونت دندان بهبود یابد.
۳. کمپرس سرد
روش آسان و سریع دیگر استفاده از کمپرس سرد است که به کاهش درد و ورم ناشی از عفونت کمک می کند. در این روش کافی است یخ را در حوله ای خشک قرار دهید و آن را در مقابل پوست و در جایی که به محل مورد نظر نزدیک است، نگه دارید. مدت زمان نگهداری کمپرس بر روی پوست حدود ۱۵ دقیقه می باشد که این عمل را می توانید چند بار در روز در فواصل زمانی مختلف تکرار کنید.
۴. چای شنبلیله
یکی دیگر از روش های درمان درد دندان عفونتی، استفاده از چای شنبلیله است. ممکن است این روش مانند روش های قبلی آسان و در دسترس نباشد؛ اما نتیجه خوبی خواهد داشت. شنبلیله خاصیت ضدباکتریایی دارد و جزو بهترین دهانشویه ها است که برای بهبود زخم‌ها و کاهش التهاب در طب سنتی بسیار پر کاربرد می باشد. برای استفاده از این روش چای شنبلیله را با گرم کردن لیوان آب و در ادامه اضافه کردن شنبلیله به آن درست می کنیم. پس از آماده شدن چای، فرصت می دهیم تا از دما بیوفتد و خنک شود. حال به کمک پنبه مقداری از چای را برداشته و بر روی محل مورد نظر می مالیم. بهتر است این کار را سه بار در روز تکرار کنید.
۵. سیر
یک روش درمانی برای عفونت دندان ی باشد که از زمان های قدیم کاربرد داشته است. این داروی کهن و قدیمی قاتل باکتری ها است. برای درمان عفونت به کمک سیر، از یک حبه سیر، خمیر درست کرده و خمیر را به قسمت مورد نظر می مالیم تا آلودگی و عفونت آن برطرف شود. این کار را چند بار در روز تکرار کنید تا عفونت به صورت کامل برطرف شود.
جمع بندی
عفونت یک مشکل در ناحیه دهان و دندان است. در این عارضه قسمتی از لثه و دهان دچار تورم شده که دردرناک می باشد. در موارد ابتدایی با مطالعه مقاله آبسه یا عفونت دندان و درمان آن اطلاعات اولیه را کسب کرده و برای درمان عفونت می توان از روش های سنتی و آسان در منزل استفاده کرد؛ اما برای موارد حاد حتما باید به دندانپزشک مراجعه شود. توصیه می شود پیش از پیشرفت عفونت و شرایط به سایر بخش های دهانی از روش های خانگی برای درمان عفونت استفاده کنید.
عفونت دندان باعث چه میشود؟
عفونت دندان یکی از مسائلی است که باید جدی گرفته شود و به وقت درمان شود. عدم درمان سریع آن می‌توان مسائلی چون سختی تنفس، مشکل در بلع، تب، خرابی بقیه دندان‌ها و غیره را ایجاد کند.
چگونه عفونت دندان را خارج کنیم؟
برای از بین بردن عفونت دندان می‌توانید در قدم از از روش‌های خانگی استفاده کنید و اگر بهبودی حاصل نشد، حتما به دندانپزشک مراجعه کنید.
عفونت دندان با چی خوب میشه؟
درمان عفونت در دهان میتواند با کمپرس آب سرد، استفاده از سیر، شنهرگونه مشکل ظاهری یا درد در دندان را باید جدی بگیریم و در جهت بررسی وضعیت و یا درمان آن اقدام نماییم. اگر فردی یک دندان پوسیده یا خراب شده را به حال خود رها کند، تحت شرایط مختلفی این دندان بستر مناسبی برای ایجاد عفونت می باشد. عفونتی که نه تنها مشکلات لحظه ای، درد و ورم را برای فرد به همراه دارد که ممکن است در برخی موارد به سایر نقاط بدن هم سرایت کند و باعث عوارض ثانویه بسیار خطرناکی گردد. از همین رو توصیه می گردد که اگر در میان دندان های فرد، یک دندان خراب شده و آسیب دیده وجود دارد که حتی دردی را ایجاد نمی کند، جهت درمان وضعیت آن به دندانپزشک مراجعه شود. چرا برخی مشکلات دهانی مانند بوی بد دهان نیز از همین عفونت دندان ناشی می شوند.
عفونت دندان چیست؟
درگیر شدن عصب دندان تحت مواردی مانند پوسیدگی دندان و همچین تجمع باکتری ها در ناحیه ریشه دندان، مواردی است که از آن به عنوان عفونت دندان یاد می شود. برای هیچ فردی عفونت دندان به صورت بی مقدمه و ناگهانی رخ نمی دهد. بلکه یک روند طولانی مدت از تخریب تاج دندان تا نواحی داخلی آن را شامل می شود که در نهایت به محل تماس دندان و لثه می رسد. اینکه درمان دندان را در چه مرحله آغاز کنید، شرایط را به کل تغییر می دهد. زمانی که برای این درمان دیر اقدام شود، نیاز به و عصب کشی وجود خواهد داشت. عفونت در دندان در مرحله اولیه درد زیادی را ایجاد می کند و عوارض بعدی آن که حتی در صورت از بین رفتن درد نیز ادامه خواهند داشت شامل بوی بد دهان، طعم ناخوشایند درون دهان و در مواقعی بی حالی و تب می باشد.
در تعریف ساده می توان گفت که رها کردن دندان پوسیده به حال خودش، در نهایت با عفونت همراه خواهد بود که ریشه و لثه دندان را درگیر می کند و ممکن است به سایر نقاط بدن نیز منتقل شود.
علت آن
عفونت دندان می تواند تحت عوامل بسیار متفاوتی بوجود بیاید که اکثر آنها در دراز مدت در ایجاد این بیماری نقش داشته اند. از جمله اینکه اشاره کردیم یک دندان پوسیده که مدتها به حال خود رها شده باشد، بستر مناسبی برای عفونت دندان است. مورد بعدی برای افرادی اتفاق می افتد که دارای حساسیت های دهان و دندان هستند. درمان های کانال ریشه نیز که قبلا انجام شده است یکی دیگر از عوامل شایع ایجاد عفونت در دندان می باشند.
اما اگر به صورت کلی بخواهیم بیان کنیم هر گونه عارضه داخلی و سطحی که فضا را برای تجمع باکتری ها در ناحیه میانی بین دندان و لثه فراهم کند، عاملی برای عفونت دندان خواهد بود. عفونتی که در لحظه برای درمان آن اقدام شود.
علائم عفونت دندان
با مشاهده یک سری علائم ما می توانیم به سرعت متوجه وضعیت عفونت دندان شویم و جهت درمان آن اقدام نماییم. از مهمترین این علائم می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- حساسیت به خوردن غذا و نوشیدنی گرم یا سرد : در صورتی که با چنین مشکلی روبرو هستید شرایط برای دندان شما به گونه ای است که عصب تحت تاثیر این غذا و نوشیدنی سرد یا گرم قرار می گیرد. پس شرایط ایجاد عفونت وجود دارد و چه بسا ایجاد هم شده باشد.
- درد شدید در ناحیه ریشه دندان : دردهایی که با قرص و مسکن نیز بهبود زیادی ندارند و به صورت زمانی هی تشدید می شوند و دوباره مدتی کاهش پیدا می کنند.
- تغییر رنگ دندان : اینکه قسمتی از دندان دارای رنگ تیره یا قهوه ای شود و با سایر دندان ها از نظر رنگ و ظاهر تفاوت داشته باشد. البته در خیلی مواقع این نشانه آنقدر دیر ممکن است رخ دهد که کامل عصب درگیر عفونت باشد.
- ورم شدید در ناحیه لثه، فک و صورت : از آنجایی که عفونت ها همراه با تجمع زیاد چرک در محل می باشند، در موارد زیادی همراه با عفونت دندان، شاهد ورم فک هستیم. این ورم مانند یک ایجاد می شود و گاهی آنقدر میزان آن زیاد است که کاملا صورت فرد را دچار تغییر شکل می کند.
- بو و طعم بد در دهان : البته بوی بد دهان عوامل گسترده ای دارد که یکی از دلایل آن عفونت دندان می باشد. در خیلی از موارد نیز خود فرد متوجه بوی بد دهان نمی شود و این مورد توسط دیگران به او گوشزد می گردد. اما اینکه در دهان خود احساس طعم ناخوشایند یا تلخ و … را دارید، ممکن است بخاطر عفونت باشد.
در کنار این موارد، علائمی مانند درد در زمان خواب و نیمه شب، عدم باز شدن دهان به اندازه کافی، درد در زمان جویدن غذا و … نیز اشاره به مشکلات عفونت دندان دارند.
روند عفونی شدن دندان چیست؟
هرگونه مشکل سطحی و درونی که در دندان ایجاد شود و برای درمان آن اقدامی صورت نگیرد، نقطه شروعی برای روند عفونی شدن دندان می باشد. از جمله شکستگی و ترک های سطحی که در تاج دندان ایجاد می شوند. این موارد مسیر را برای ورود هوا، نوشیدنی ها و مواد غذایی به درون دندان باز می کنند و باقی ماندن هر کدام از این موارد به مرور زمان بستر ایجاد عفونت را فراهم می کنند.
عدم رعایت بهداشت نیز عامل دیگری است که باعث شروع روند عفونی شدن دندان می شود. به همین دلیل شاید شما در کوتاه مدت به این فکر کنید که مسواک زدن برای تمیزی ظاهر دندان هر چند وقت یک بار کفایت می کند اما نه تنها باید به صورت روزانه انجام شود که استفاده از نخ دندان نیز الزامی است. این دو مورد کمک می کنند که عوامل زمینه ساز عفونت مانند باقی ماندن خوراکی ها و … از محل دندان ها خارج شوند و شرایط برای تجمع باکتری فراهم نگردد.
عامل بعدی در ایجاد روند عفونی شدن دندان یا تسریع عفونی شدن دندان، فرآیندهای درمانی یا مصرف داروهای خاص می باشد. از جمله درمان ریشه دندان که در گذشته انجام شده باشد، می تواند به ایجاد یک شرایط دراز مدت جهت عفونی شدن دندان کمک کند.
روند دراز مدت عفونی شدن دندان تحت تاثیر عوامل دیگری مانند رژیم غذایی نامناسب همراه با قند بالا، از جمله مصرف زیاد نوشابه و انواع شیرینی اتفاق می افتد.
بالا رفتن سن نیز در تشدید روند عفونی شدن دندان ها بی تاثیر نمی باشند.
پیشگیری از عفونت دندان
کنترل برخی عوامل مانند افزایش سن در دست ما نیست، اما با رعایت بهداشت دهان و دندان و همچین برنامه غذایی مناسب که فاقد مصرف زیاد شیرینی و نوشابه گاز دار باشد می توان خراب شدن و عفونی شدن دندان ها را به تعویق انداخت. از جمله مواردی که در پیشگیری عفونت دندان کمک بسیاری می کنند عبارتند از :
- عدم مصرف دخانیات
- حداقل یک بار استفاده از نخ دندان در روز
- مسواک زدن درست و مناسب با خمیر دندان دارای فلوراید.
- رژیم غذایی سالم با میزان مصرف قند پایین
- کاهش مصرف نوشیدنی های گازدار و تا حد امکان حذف نوشابه ها از برنامه غذایی.
- قرار دادن میوه ها و سبزی ها در برنامه غذایی
- قرقره آب نمک در شرایط عدم دسترسی به مسواک
همچنین بخوانید :
درمان های پزشکی عفونت دندان
با توجه به عوامل گسترده ای مانند محل دقیق عفونت، شرایط عفونت، گسترش یا عدم گسترش عفونت، شرایط جسمی فرد که تحت تاثیر عفونت واکنش بدنی شدیدی مانند تب داشته است یا خیر و دیگر موارد، روش درمانی متفاوتی را برای عفونت دندان در نظر می گیرند.
در فرآیند درمان عفونت دندان کم ریسک ترین روش درمانی که بازدهی مناسب و خوبی برای فرد داشته باشد استفاده می گردد. مهمترین روش های درمانی عبارتند از :
-
عصب کشی یا روت کانال دندان
برای مواردی که عفونت در عمق دندان ایجاد شده باشد، نیاز به است که با ایجاد حفره در تاج دندان انجام می گیرد و به حذف پوسیدگی ها، عفونت ها و همچنین باکتری های تجمع یافته پرداخته می شود. در عصب کشی فضای خالی پایینی دندان توسط ماده های لاستیک مانند از جمله گوتاپرکا پر می شوند و در صورت نیاز متخصص پر کردن کامل دندان را برای فرد لحاظ می کند.
استفاده از این دسته دارویی برای کنترل شرایط عفونت و جلوگیری از انتقال و گسترش آن صورت می گیرد. در برخی موارد با توجه به شرایط درمانی فرد ممکن است استفاده از آنتی بیوتیک ها در کنار روش های درمانی دیگر مانند عصب کشی نیز استفاده گردد و روند طول درمان نیز توسط متخصص تعیین می گردد.
علاوه بر روش های درمانی گفته شده استفاده از درمان های سپسیس و درناژ نیز در برخی موارد استفاده می شود. درناژ شامل تخلیه مستقیم عفونت از محل ایجاد شده می باشد. افرادی که دارای مشکلات سپسیس (عفونت خون) نیز می باشند باید به صورت ویژه تحت مراقبت، روند درمانی خود را طی کنند.
درمان خانگی عفونت
اگر دندانی درگیر عفونت شود، دیگر نمی توان به صورت خانگی و با روش های غیر پزشکی درمان کاملی برای آن انجام داد، اما ممکن است تا زمان مراجعه به پزشک و رسیدن به کلینیک به خاطر دلایل مختلف فاصله زمانی وجود داشته باشد که می توان در این مدت با یک سری روش های درمان خانگی، وضعیت درد را کنترل کرد و تا حدودی از افزایش ورم و یا گسترش عفونت جلوگیری نمود. موارد زیر در این مورد کمک کننده هستند :
- استفاده از دهانشویه برای شستشوی دهان
- قرقره آب ولرم همراه با نمک و آب لیمو
- استفاده از مسکن ها برای کاهش درد
- کنترل میزان تورم و درد با کمک کمپرس سرد روی صورت
- نوشیدن دمنوش های تسکین دهنده از جمله دمنوش گل داوودی
- گذاشتن زنجبیل یا زردچوبه روی دندانی که دچار عفونت شده است.
- استفاده از چای شنبلیله به عنوان یک نوشیدنی ضد باکتریایی
- استفاده از اسانس آویشن برای رفع التهاب و همچنین باکتری ها
عوارض عفونت دندان
عفونت دندان در دسته بیماری های شایع و معمول در جهان قرار دارد و مورد عجیب یا نادری نیست. اما در خیلی موارد عدم تشخیص به موقع آن باعث ایجاد مشکلات زیادی برای فرد می گردد و عوارض جانبی زیادی را به همراه می آورد. به همین خاطر توصیه می گردد که به صورت ۶ ماه یک بار به دندان پزشک مراجعه کنید تا از وضعیت دندان های خود آگاه شوید و در صورت وجود مشکل مانند عفونت دندان به درمان آن اقدام نمایید. در صورت عدم درمان به موقع احتمال بروز مشکلات زیر وجود دارد:
نوع خاصی از عفونت است که تحت تاثیر عواملی مانند ضربه ناگهانی یا شرایط خاصی از عفونت دندان رخ می دهد. در مورد درمان چنین عفونتی تاخیر کردن بسیار خطرناک است و گزارش هایی مبنی بر مرگ افراد نیز وجود دارد. نشانه های این نوع آبسه که در پشت دهان ایجاد می شود شامل تورم در گلو همراه با درد، تب، عدم توانایی در بلع و … می باشد.
این نوع از عارضه های جانبی بیشتر در کودکان ایجاد می گردد. در چنین مواردی عفونت مناطقی مانند پوست و چربی زیر پوست را در بر می گیرد و به صورت متحرک در بافت های نرم جابجا می شود. این ویژگی سلولیت کاملا برعکس آبسه است که در یک مکان باقی می ماند. نشانه های آن بوی بد دهان و در مراحل بالاتر حالت تهوع، استفراغ و تب و لرز می باشد.
گسترش عفونت و وارد شدن آن به خون یکی دیگر از عوارض عفونت دندان است که باعث بیماری سپسیس می شود. در این بیماری بدن در مرحله واکنش به عفونت موجود در خون قرار دارد. بالا و پایین شدن زیاد دمای بدن، هذیان گویی، کاهش سطح هوشیاری، ضربان قلب بالا، افزایش تعداد تنفس، احساس درد در نواحی استخوانی مختلف بدن از جمله دست، پا و ستون فقرات از جمله علائم آن می باشند.
استئومیت یا همان عفونت استخوان که تحت تاثیر عفونت وارد شده به خون، استخوان ها را نیز آلوده می کند، دیگر عارضه عفونت دندان می باشد که بسیار خطرناک می باشد.
نیز بر اثر عفونت دندان ممکن است اتفاق بیافتد که ناشی از تجمع مایع در حفره پایین دندان می باشد. در صورتی که زود تشخیص داده شود، درمان دارویی جوابگو خواهد بود، در غیر این صورت نیاز به جراحی دارد.
در موارد محدود و با نسبت یک به ده، احتمال ایجاد لخته در سینوس های مغز ناشی از عفونت دندان وجود دارد که در نهایت ممکن است عامل مرگ فرد شود.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم ؟
با توجه به عوارض بیان شده و میزان خطرناک بودن عفونت دندان، توصیه می شود با اولین و کوچکترین نشانه ای که مشاهده کردید، به دندانپزشک مراجعه نمایید. هرچه زودتر فرآیند درمانی آغاز شود، هم از انتقال و گسترش عفونت جلوگیری می شود و هم اینکه ممکن است بدون نیاز به جراحی با درمان دارویی مشکل برطرف گردد.
از طرفی بخاطر اینکه برخی عفونت های دندان پنهان هستند و فرد عادی نمی تواند آنها را تشخیص دهد، مراجعه شش ماه یک بار به دندان پزشک از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری می کند.
چگونه می توان فهمید که عفونت دندان به سایر قسمت های بدن نیز سرایت کرده است؟
در صورت عدم توجه به عفونت دندان و همچنین عدم طی کردن فرآیند درمانی آن، احتمال انتقال عفونت به سایر نقاط بدن وجود دارد که خطرات و مشکلات زیادی را به همراه می آورد. مهمترین نشانه های انتقال عفونت به سایر نقاط بدن عبارتند از :
- احساس ضعف و خستگی ممتد
- تغییرات دمایی بدن همراه با تب
- افزایش تعریق
- سردرد و سرگیجه
- افزایش ضربان نبض و قلب و افزایش میزان تنفس
- انواع تورم که ممکن است باعث مشکل در تنفس، مشکل در بلع و مشکل در باز شدن دهان شوند.
- تغییر رنگ ادرار به سمت تیره تر شدن
- حالت تهوع و استفراغ
چگونه می توان درد ناشی از آن را کاهش داد؟
در مورد شرایط حساس عفونت دندان چندین بار تذکر دادیم و باز هم اشاره می کنیم در اولین لحظه که از آن آگاه شدید باید به دندان پزشک مراجعه کنید و راه های درمانی جانبی پاسخگوی درمان کامل آن نمی باشد. اما در این فاصله که نوبت دندانپزشکی برای شما فراهم می گردد، با انجام مواردی می توانید مقداری از درد خود را که ناشی از عفونت دندان است کاهش دهید:
- عدم مصرف نوشیدنی ها و غذاهای خیلی گرم و خیلی سرد
- عدم خوردن غذاهای سفت که نیاز به جویدن زیاد باشد.
- مصرف غذاهای نرم و بلعیدنی مانند سوپ
- استفاده از مسکن ها
بلیله و غیره بهبود پیدا کند؛ اما به هرحال مراجعه به دندانپزشک در اولویت است.