مقدمه
استفاده از آسانسور یکی از نیازهای اساسی افراد دارای محدودیت حرکتی است. طراحی ارگونومیک شستی های آسانسور برای افراد معلول نه تنها دسترسی آسان تر را فراهم می کند بلکه استقلال آن ها را در فضاهای عمومی و خصوصی افزایش می دهد. رعایت اصول ارگونومی در این طراحی باعث می شود که کاربری آسانسور برای همه افراد از جمله افراد دارای مشکلات بینایی شنوایی و حرکتی راحت تر و ایمن تر باشد.
اصول عملکرد شستی های ارگونومیک آسانسور
شستی آسانسور باید طوری طراحی شوند که کاربر بتواند بدون نیاز به تلاش زیاد آن ها را فشار دهد. برخی از اصول مهم عملکرد این شستی ها عبارتند از :
- نیروی فشار پایین : برای فعال سازی دکمه نیازی به اعمال نیروی زیاد نباشد.
- ارتفاع مناسب نصب : شستی ها باید در ارتفاعی قرار گیرند که برای افراد ویلچرنشین قابل دسترس باشند (معمولاً بین ۸۵ تا ۱۱۰ سانتی متر از سطح زمین).
- بازخورد لمسی و صوتی : شستی ها باید دارای بازخورد لمسی (مانند لرزش) و صوتی (مانند بوق) باشند تا افراد نابینا و کم بینا بتوانند از آن ها به راحتی استفاده کنند.
- تضاد رنگی و علائم بریل : دکمه های آسانسور باید دارای کنتراست رنگی بالا و علائم بریل برای افراد کم بینا باشند.
اجزای اصلی شستی های ارگونومیک آسانسور
شستی های آسانسور شامل اجزای زیر هستند :
|
اجزا |
توضیحات |
|
دکمه ها |
دارای کنتراست بالا سایز بزرگ علائم بریل |
|
نور پس زمینه |
روشنایی مناسب برای مشاهده در شرایط نوری مختلف |
|
سیستم صوتی |
اعلام طبقه با صدای واضح برای افراد نابینا |
|
صفحه لمسی یا مکانیکی |
قابلیت انتخاب چند گزینه و حساسیت به لمس ملایم |
|
مواد ساخت |
مقاوم در برابر ضربه و ضد میکروب |
کاربردهای صنعتی و عمومی
شستی های آسانسور با طراحی ارگونومیک در مکان های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرند از جمله :
- ساختمان های مسکونی و تجاری : نصب آسانسورهای دارای شستی های ارگونومیک به افزایش رضایت ساکنان و مشتریان کمک می کند.
- مراکز درمانی و بیمارستان ها : دسترسی آسان برای بیماران و کادر درمانی از اولویت های این مراکز است.
- فرودگاه ها و ایستگاه های مترو : نیاز به سهولت در جابه جایی افراد دارای معلولیت و مسافران سالمند.
- مدارس و دانشگاه ها : ایجاد دسترسی برابر برای دانش آموزان و دانشجویان دارای ناتوانی جسمی.
فناوری های پیشرفته در طراحی شستی های آسانسور
در سال های اخیر فناوری های مختلفی برای بهبود عملکرد شستی های آسانسور معرفی شده است از جمله :
- شستی های بدون تماس : استفاده از حسگرهای حرکتی برای فعال سازی آسانسور بدون نیاز به لمس مناسب برای شرایط بهداشتی.
- استفاده از هوش مصنوعی : تحلیل الگوهای استفاده کاربران و پیشنهاد خودکار طبقات پرتردد.
- سیستم های شناسایی صوتی : امکان فراخوانی آسانسور از طریق دستورات صوتی مناسب برای افراد نابینا.
استانداردهای بین المللی در طراحی شستی های آسانسور
در طراحی شستی های ارگونومیک رعایت استانداردهای بین المللی ضروری است. برخی از استانداردهای معتبر شامل موارد زیر می شود :
- ISO ۲۱۵۴۲ : استاندارد بین المللی در مورد دسترسی برای افراد دارای ناتوانی در ساختمان ها.
- ADA (Americans with Disabilities Act) : دستورالعمل های مورد استفاده در ایالات متحده برای دسترسی مناسب.
- EN ۸۱–۷۰ : استاندارد اروپایی برای دسترسی آسانسورهای عمومی و خصوصی.
مثال های عملی از طراحی ارگونومیک
- مرکز خرید بزرگ : در یک پروژه بزرگ دکمه های لمسی و صوتی همراه با علائم بریل در آسانسورهای مرکز خرید نصب شد که منجر به افزایش رضایت مشتریان دارای معلولیت شد.
- شرکت فناوری : یک شرکت بین المللی در طراحی داخلی خود از شستی های پیشرفته با قابلیت تشخیص صوت برای تسهیل دسترسی کارمندان استفاده کرد.
نکات فنی مهم در طراحی شستی های آسانسور
- استفاده از مواد مقاوم و ضد حساسیت برای دکمه ها
- اطمینان از عملکرد دقیق سنسورها برای شستی های بدون تماس
- تنظیم صحیح ارتفاع دکمه ها بر اساس نیاز افراد مختلف
تجربه شخصی از خرید و استفاده
در هنگام خرید شستی های آسانسور برای ساختمان محل کارم متوجه شدم که وجود شستی های دارای بازخورد صوتی و لمسی برای کارمندان معلول اهمیت بالایی دارد. پس از نصب مدل های ارگونومیک رضایت کارکنان افزایش یافت و میزان شکایات کاهش پیدا کرد. این تجربه نشان داد که سرمایه گذاری در تجهیزات دسترس پذیر به بهبود تجربه کاربران منجر می شود.
نتیجه گیری
طراحی ارگونومیک شستی های آسانسور برای افراد معلول نه تنها دسترسی را بهبود می بخشد بلکه موجب افزایش کیفیت زندگی آن ها می شود. با رعایت استانداردها و استفاده از فناوری های نوین می توان محیط های عمومی را برای همه افراد قابل دسترس کرد.
پرسش های متداول کاربران
۱. چه ویژگی هایی برای شستی های آسانسور افراد معلول ضروری است؟
ویژگی هایی مانند ارتفاع مناسب بازخورد صوتی و لمسی علائم بریل و رنگ بندی با کنتراست بالا برای افراد معلول ضروری است.
۲. آیا می توان از سیستم های لمسی در شستی های آسانسور استفاده کرد؟
بله سیستم های لمسی پیشرفته با بازخورد صوتی و لمسی برای افراد دارای ناتوانی مناسب هستند اما باید با نیازهای خاص افراد سازگار باشند.
۳. چگونه می توان از رعایت استانداردها در طراحی شستی ها اطمینان حاصل کرد؟
با استفاده از استانداردهای بین المللی مانند ISO ۲۱۵۴۲ و ADA و مشورت با متخصصان ارگونومی می توان اطمینان حاصل کرد.