برای خواندن گزارش iThenticate لازم است با اجزای اصلی آن مانند شاخص مشابهت منابع تطبیقیافته و نمای کلی تطابق آشنا شوید. این گزارش به پژوهشگران در شناسایی بخشهای مشابه متون علمی مقالات و پایاننامهها کمک میکند تا اصالت اثر خود را پیش از ارسال به ناشران یا دانشگاهها تضمین کنند.

سرقت ادبی چیست
سرقت ادبی که با واژه انگلیسی Plagiarism شناخته میشود به استفاده غیرمجاز از ایدهها نوشتهها دادهها یا هرگونه دستاورد فکری دیگران بدون ذکر صحیح منبع اصلی و به نام خود اطلاق میگردد. این عمل نه تنها یک تخلف اخلاقی جدی در حوزههای علمی پژوهشی و آکادمیک محسوب میشود بلکه در بسیاری موارد میتواند پیامدهای قانونی و حرفهای نیز به دنبال داشته باشد. سرقت ادبی میتواند به صورت عمدی یا غیرعمدی رخ دهد؛ نوع عمدی آن با هدف فریب و انتساب کار دیگران به خود انجام میشود در حالی که نوع غیرعمدی ممکن است ناشی از ناآگاهی یا خطاهای سهوی در فرآیند ارجاعدهی و رفرنسنویسی باشد. در هر دو حالت نتیجه این عمل زیر سوال رفتن اعتبار علمی فرد و آسیب به پیکره دانش است. دانشگاهها نشریات علمی و مؤسسات پژوهشی در سراسر جهان نسبت به سرقت ادبی حساسیت بالایی دارند و از ابزارهای پیشرفتهای برای شناسایی آن استفاده میکنند. این حساسیت به حدی است که حتی درصد پایینی از مشابهت بدون ارجاع صحیح میتواند منجر به رد شدن یک مقاله علمی یا پایاننامه شود.
معرفی ابزار iThenticate
iThenticate یکی از معتبرترین و پرکاربردترین نرمافزارهای تشخیص سرقت ادبی در سطح جهانی است که به طور اختصاصی برای جامعه علمی و پژوهشی طراحی شده است. این ابزار توسط شرکت Turnitin توسعه یافته و به دلیل دقت بالا و پایگاه داده گسترده خود مورد اعتماد بسیاری از ناشران بزرگ علمی دانشگاهها و مؤسسات تحقیقاتی مانند IEEE, Elsevier, Springer و Taylor & Francis قرار دارد. هدف اصلی iThenticate کمک به پژوهشگران نویسندگان و ناشران برای اطمینان از اصالت و منحصر به فرد بودن محتوای علمی پیش از انتشار است. این نرمافزار با مقایسه متن ارسالی کاربران با یک مجموعه عظیم از منابع شامل میلیاردها صفحه وب میلیونها مقاله علمی منتشر شده در ژورنالها و کنفرانسها پایاننامهها و کتابها هرگونه تشابه متنی را شناسایی و در قالب یک گزارش جامع نمایش میدهد. iThenticate با ارائه جزئیات دقیق از منابع مشابه و بخشهای تطبیقیافته به کاربران امکان میدهد تا متن خود را بازنگری کرده و با رعایت اصول ارجاعدهی صحیح از بروز مشکلات مرتبط با سرقت ادبی جلوگیری کنند. این ابزار نه تنها برای مقالات بلکه برای بررسی پایاننامهها پروپوزالها و سایر متون علمی نیز کاربرد فراوانی دارد.
فرآیند بررسی سرقت علمی با iThenticate
فرآیند بررسی سرقت علمی با استفاده از نرمافزار iThenticate شامل چند مرحله کلیدی است که کاربران باید طی کنند. ابتدا کاربر نیاز به دسترسی به این ابزار دارد که معمولاً از طریق اشتراک فردی سازمانی (دانشگاهی یا پژوهشی) یا استفاده از خدمات پلتفرمهایی که دسترسی به iThenticate را ارائه میدهند فراهم میشود. پس از ورود به محیط کاربری کاربر فایل متنی مورد نظر خود (مانند مقاله پایاننامه یا گزارش) را در سیستم بارگذاری میکند. iThenticate از فرمتهای مختلفی مانند PDF, DOC, DOCX و TXT پشتیبانی میکند. پس از بارگذاری نرمافزار به صورت خودکار فرآیند تحلیل و مقایسه متن را آغاز میکند. در این مرحله الگوریتمهای پیشرفته iThenticate متن ارسالی را با پایگاه داده وسیع خود که شامل مقالات منتشر شده کتابها پایاننامهها محتوای وب و سایر منابع است مقایسه میکنند. این فرآیند به سرعت انجام شده و نرمافزار بخشهایی از متن را که با منابع دیگر مشابهت دارند شناسایی و برجسته میکند. در نهایت نرمافزار یک گزارش جامع تولید میکند که شامل جزئیات میزان مشابهت کلی منابع تطبیقیافته و بخشهای دقیق متن است که نیاز به بازنگری و اصلاح دارند. این گزارش به کاربر امکان میدهد تا با تحلیل دقیق نتایج اقدامات لازم برای رفع مشابهتها و اطمینان از اصالت کار خود را انجام دهد.
اجزای اصلی گزارش iThenticate
گزارش تولید شده توسط iThenticate ابزاری جامع برای درک میزان مشابهت و شناسایی بخشهایی است که نیاز به بازنگری دارند. این گزارش از چندین بخش اصلی تشکیل شده که هر یک اطلاعات مهمی را ارائه میدهند. درک صحیح این اجزا برای تفسیر دقیق نتایج ضروری است.
شاخص مشابهت Similarity Index
شاخص مشابهت یا Similarity Index مهمترین و اولین عددی است که در گزارش iThenticate به چشم میخورد. این شاخص به صورت یک درصد نمایش داده میشود و نشاندهنده نسبت کل متن ارسالی است که با منابع موجود در پایگاه داده iThenticate مشابهت دارد. این درصد شامل نقل قولها ارجاعات و هرگونه متنی است که در جای دیگری نیز یافت شده است. شاخص مشابهت یک معیار کلی است و لزوماً به معنای سرقت ادبی نیست اما یک نقطه شروع برای بررسی دقیقتر محسوب میشود. درصد مشابهت بالا میتواند نشاندهنده نیاز به بازنگری جدی در نحوه ارجاعدهی پارافریز یا بازنویسی بخشهایی از متن باشد. ژورنالها و دانشگاههای مختلف معمولاً سقف مشخصی برای این شاخص دارند (مثلاً زیر 15-20 درصد) اما این عدد بسته به سیاست آنها و زمینه موضوعی میتواند متفاوت باشد.
منابع مشابه Matched Sources
بخش منابع مشابه یا Matched Sources لیستی از تمام منابعی را ارائه میدهد که iThenticate در متن ارسالی شما با آنها مشابهت پیدا کرده است. این منابع میتوانند شامل مقالات علمی منتشر شده کتابها پایاننامهها صفحات وب گزارشها و سایر متون موجود در پایگاه داده نرمافزار باشند. هر منبع در این لیست با یک عدد یا رنگ مشخص میشود که در نمای کلی تطابق نیز برای برجسته کردن بخشهای مشابه در متن اصلی استفاده میشود. این بخش به شما امکان میدهد تا منابع اصلی مشابهت را شناسایی کرده و ارتباط متن خود را با آثار پیشین درک کنید. بررسی دقیق این منابع ضروری است تا مشخص شود آیا مشابهتها به درستی ارجاع داده شدهاند یا نیاز به اصلاح دارند. این لیست معمولاً بر اساس میزان مشابهت با متن شما مرتب میشود و منابعی که بیشترین تطابق را دارند در ابتدای لیست قرار میگیرند.
نمای کلی تطابق Match Overview
نمای کلی تطابق یا Match Overview بخش بصری گزارش است که نشان میدهد کدام قسمتهای متن ارسالی شما با منابع دیگر مشابهت دارند. در این نما بخشهای مشابه با رنگهای مختلف یا زیرخطهایی مشخص میشوند و هر رنگ یا عدد به یک منبع خاص در لیست منابع مشابه ارجاع میدهد. این قابلیت به شما کمک میکند تا به سرعت بخشهای مشکوک متن خود را شناسایی کرده و میزان پراکندگی یا تمرکز مشابهتها را در مقاله یا پایاننامه خود مشاهده کنید. با کلیک بر روی هر بخش برجسته شده در متن میتوانید جزئیات بیشتری در مورد منبع مشابه و متن دقیق تطبیقیافته را مشاهده کنید. نمای کلی تطابق ابزاری بسیار مفید برای تحلیل بصری گزارش است و به شما نشان میدهد که آیا مشابهتها در نقل قولها فهرست منابع یا در بدنه اصلی متن رخ دادهاند. این بخش به شما کمک میکند تا استراتژی مناسبی برای بازنگری و کاهش درصد مشابهت اتخاذ کنید.
گزینههای حذف Exclusion Options
گزینههای حذف یا Exclusion Options امکاناتی هستند که به کاربر اجازه میدهند تا بخشهای خاصی از متن یا منابع مشخصی را از فرآیند محاسبه شاخص مشابهت نهایی حذف کند. این گزینهها برای افزایش دقت گزارش و تمرکز بر محتوای اصلی پژوهش بسیار مفید هستند. معمولاً میتوان نقل قولها (متونی که داخل علامت نقل قول قرار گرفتهاند) فهرست منابع (Bibliography یا References) و همچنین بخشهایی با تعداد کلمات مشخص (مثلاً مشابهتهای کمتر از 5 یا 10 کلمه متوالی) را از محاسبه مشابهت حذف کرد. برخی از نرمافزارها امکان حذف منابع خاصی را نیز فراهم میکنند مثلاً اگر مقاله شما قبلاً در جایی منتشر شده و نمیخواهید با نسخه قبلی خودتان مقایسه شود (برای جلوگیری از سرقت ادبی از خود). استفاده صحیح از این گزینهها به شما کمک میکند تا درصد مشابهت واقعی محتوای اصلی مقاله خود را بسنجید و از مشابهتهای مجاز و ضروری چشمپوشی کنید. با این حال مهم است که بدانید ژورنالها و دانشگاهها ممکن است سیاستهای متفاوتی در مورد استفاده از این گزینهها داشته باشند.
منابع اولیه Primary Sources
بخش منابع اولیه یا Primary Sources در گزارش iThenticate جزئیات کامل منابعی را که با متن شما تطابق پیدا کردهاند نمایش میدهد. این بخش اطلاعاتی مانند عنوان منبع نویسنده(ها) نام ژورنال یا کنفرانس سال انتشار و لینک دسترسی به منبع اصلی را ارائه میدهد. با بررسی این منابع میتوانید صحت مشابهتها را تأیید کرده و متوجه شوید که آیا ارجاعدهی شما به این منابع به درستی انجام شده است یا خیر. این بخش به ویژه زمانی مفید است که میخواهید متوجه شوید مشابهت با کدام مقالات خاص یا کتابها رخ داده است. دسترسی به اطلاعات منابع اولیه به شما امکان میدهد تا متن اصلی را بررسی کرده و تصمیم بگیرید که آیا نیاز به بازنویسی پارافریز یا افزودن ارجاع دقیقتر وجود دارد. این جزء از گزارش به پژوهشگران کمک میکند تا فرآیند بازنگری را به صورت هدفمند و موثر انجام دهند و از اصالت و اعتبار علمی کار خود اطمینان حاصل کنند.
برجستهسازی تطابق Match Highlights
بخش برجستهسازی تطابق یا Match Highlights همان نمای کلی تطابق در متن اصلی است که در آن بخشهای مشابه با رنگها یا اعداد مختلف مشخص شدهاند. این بخش در واقع نمایش بصری نتایج تحلیل iThenticate بر روی متن شماست. هر قطعه متنی که با یک منبع خارجی مشابهت دارد در متن اصلی با هایلایت مشخص میشود. معمولاً با کلیک بر روی هر هایلایت پنجرهای باز میشود که منبع اصلی این مشابهت و درصد تطابق آن بخش خاص را نمایش میدهد. این امکان به شما اجازه میدهد تا به سرعت بخشهای نیازمند بررسی را در متن خود پیدا کرده و جزئیات مشابهت را بدون نیاز به جستجوی دستی مشاهده کنید. رنگها یا اعداد مختلف در برجستهسازی تطابق به تفکیک منابع مشابه کمک میکنند و شما میتوانید ببینید که کدام بخش از متن شما با کدام منبع خاص مشابهت دارد. این قابلیت فرآیند بازنگری و اصلاح متن را بسیار تسهیل میکند و به شما کمک میکند تا به صورت دقیق و هدفمند به رفع مشابهتها بپردازید.
تفسیر گزارش همانندجویی iThenticate
تفسیر گزارش همانندجویی iThenticate نیازمند درک عمیقتر از اجزای آن و فراتر رفتن از صرفاً مشاهده شاخص مشابهت کلی است. پس از دریافت گزارش اولین گام بررسی شاخص مشابهت است اما این عدد تنها یک نمای کلی ارائه میدهد. گام بعدی بررسی دقیق نمای کلی تطابق (Match Overview) و منابع مشابه (Matched Sources) است. باید بخشهای هایلایت شده در متن را با منابع اصلی مقایسه کنید تا متوجه شوید آیا این مشابهتها شامل نقل قولهای مستقیم (که باید در داخل علامت نقل قول قرار گیرند و ارجاع داده شوند) پارافریزهایی که به درستی انجام نشدهاند یا بخشهایی هستند که بدون ارجاع کپی شدهاند. مهم است که به درصد مشابهت هر بخش و همچنین منبع آن توجه کنید. مشابهتهای با درصد پایین (مثلاً کمتر از 1-2 درصد) که به صورت پراکنده در متن وجود دارند معمولاً نگرانکننده نیستند اما بلوکهای بزرگ متن با درصد مشابهت بالا نیاز به بازنگری جدی دارند. همچنین باید به این نکته توجه کنید که آیا نقل قولها و فهرست منابع به درستی از محاسبه حذف شدهاند یا خیر. در نهایت هدف از تفسیر گزارش شناسایی بخشهایی است که نیاز به بازنویسی پارافریز یا افزودن ارجاع دقیقتر دارند تا درصد مشابهت کلی به حد قابل قبول ژورنال یا دانشگاه مورد نظر کاهش یابد.
موارد تشخیص داده شده به عنوان سرقت ادبی
نرمافزار iThenticate هرگونه تشابه متنی با منابع موجود در پایگاه داده خود را در گزارش مشخص میکند. اما همه مشابهتها لزوماً به معنای سرقت ادبی نیستند. سرقت ادبی زمانی رخ میدهد که از متن ایده یا ساختار دیگری بدون ارجاع صحیح استفاده شود. مواردی که معمولاً توسط iThenticate شناسایی شده و میتوانند به عنوان سرقت ادبی تلقی شوند عبارتند از: کپی کردن مستقیم متن بدون استفاده از علامت نقل قول و ارجاع پارافریز نامناسب (تغییر چند کلمه در جمله اصلی بدون تغییر ساختار کلی و ارجاع) استفاده از ایدهها یا دادههای دیگران بدون ذکر منبع و حتی سرقت ادبی از خود (استفاده از بخشهای قابل توجهی از کارهای پیشین خود بدون ارجاع مناسب به خصوص در مقالات جدید). گزارش iThenticate با برجسته کردن بخشهای مشابه و نمایش منابع آنها به شما کمک میکند تا این موارد را شناسایی کنید. این ابزار همچنین میتواند ساختارهای جملهای بسیار مشابه را نیز تشخیص دهد حتی اگر کلمات کمی تغییر کرده باشند. بنابراین هر بخش هایلایت شده در گزارش باید به دقت بررسی شود تا مشخص گردد آیا این مشابهت یک نقل قول صحیح یک پارافریز مناسب با ارجاع یا یک مورد سرقت ادبی است که نیاز به اصلاح دارد.
مزایای iThenticate برای بررسی سرقت ادبی
استفاده از iThenticate برای بررسی سرقت ادبی مزایای متعددی دارد که آن را به ابزاری ضروری برای پژوهشگران و ناشران تبدیل کرده است. یکی از اصلیترین مزایای آن دقت بسیار بالای نرمافزار در شناسایی مشابهتها است. iThenticate با دسترسی به پایگاه دادهای عظیم و بهروز شامل مقالات علمی کتابها پایاننامهها و محتوای وب قادر است حتی مشابهتهای جزئی را نیز تشخیص دهد. این گستردگی پایگاه داده آن را از بسیاری از ابزارهای رایگان یا کمهزینه متمایز میکند. مزیت دیگر قابلیتهای پیشرفته گزارشدهی آن است که نه تنها درصد کلی مشابهت را نشان میدهد بلکه جزئیات دقیق منابع و بخشهای تطبیقیافته را نیز ارائه میدهد. این سطح از جزئیات به کاربران امکان میدهد تا به صورت هدفمند به اصلاح متن خود بپردازند. همچنین iThenticate به طور خاص برای نیازهای جامعه علمی طراحی شده و میتواند نقل قولها و فهرست منابع را از محاسبه حذف کند که این امر به ارائه درصد مشابهت واقعیتر کمک میکند. استفاده از این ابزار قبل از ارسال مقاله به ژورنالها شانس پذیرش مقاله را افزایش داده و از رد شدن آن به دلیل سرقت ادبی جلوگیری میکند. علاوه بر این استفاده از iThenticate به حفظ اعتبار علمی پژوهشگران کمک کرده و آنها را در مسیر رعایت اصول اخلاق پژوهش یاری میرساند.
بررسی سرقت ادبی مقالات انگلیسی با iThenticate
بررسی سرقت ادبی مقالات انگلیسی با استفاده از iThenticate به دلیل گستردگی پایگاه داده این نرمافزار در زمینه منابع انگلیسی اهمیت ویژهای دارد. اکثر ژورنالهای معتبر بینالمللی که مقالات انگلیسی منتشر میکنند از iThenticate به عنوان ابزار اصلی خود برای بررسی اولیه مقالات ورودی استفاده مینمایند. این ژورنالها معمولاً سقف مشخصی برای درصد مشابهت تعیین میکنند و مقالاتی که از این حد فراتر روند حتی قبل از ارسال برای داوری علمی رد میشوند. بنابراین برای پژوهشگرانی که قصد دارند مقالات خود را در ژورنالهای ISI یا Scopus به چاپ برسانند بررسی سرقت ادبی مقاله انگلیسی با iThenticate قبل از ارسال یک گام حیاتی است. این نرمافزار با مقایسه متن مقاله شما با میلیونها مقاله انگلیسی دیگر در پایگاه داده خود هرگونه تشابه را شناسایی کرده و به شما امکان میدهد تا قبل از مواجهه با سردبیر ژورنال نسبت به رفع آنها اقدام کنید. گزارش iThenticate برای مقالات انگلیسی بسیار دقیق است و جزئیات کاملی از منابع مشابه انگلیسی را ارائه میدهد که این امر فرآیند بازنگری و اصلاح متن را برای نویسندگان این مقالات تسهیل میکند.
اهمیت بررسی سرقت ادبی پایاننامهها با iThenticate
پایاننامهها و رسالههای دکتری به عنوان اوج فعالیت پژوهشی یک دانشجو از اهمیت بالایی برخوردارند و بررسی سرقت ادبی در آنها اقدامی ضروری است. بسیاری از دانشگاهها در سراسر جهان به ویژه در مقاطع تحصیلات تکمیلی استفاده از نرمافزارهایی مانند iThenticate یا Turnitin را برای بررسی اصالت پایاننامهها اجباری کردهاند. اهمیت بررسی سرقت ادبی پایاننامهها با iThenticate از آن جهت است که این ابزار میتواند حجم وسیعی از متن را به دقت بررسی کرده و مشابهتها را با مقالات کتابها پایاننامههای دیگر و منابع وب شناسایی کند. پایاننامهها معمولاً حجم زیادی دارند و بررسی دستی مشابهتها در آنها بسیار دشوار و وقتگیر است. iThenticate این فرآیند را به صورت خودکار و دقیق انجام داده و گزارشی جامع از بخشهای نیازمند اصلاح ارائه میدهد. اطمینان از نبود سرقت ادبی در پایاننامه نه تنها به حفظ اعتبار علمی دانشجو و استاد راهنما کمک میکند بلکه از بروز مشکلات جدی در آینده مانند لغو مدرک تحصیلی جلوگیری مینماید. استفاده از iThenticate به دانشجو کمک میکند تا با رعایت اصول اخلاق پژوهش اثری اصیل و ارزشمند ارائه دهد.
نکات کلیدی برای کار با iThenticate
برای استفاده بهینه و موثر از نرمافزار iThenticate و خواندن صحیح گزارش آن رعایت چند نکته کلیدی ضروری است. اولاً همیشه قبل از بارگذاری فایل مطمئن شوید که فرمت آن مورد پشتیبانی نرمافزار است و متن به درستی قابل خواندن است. دوماً در هنگام تفسیر گزارش صرفاً به شاخص مشابهت کلی اکتفا نکنید؛ بلکه به جزئیات نمای کلی تطابق منابع مشابه و بخشهای هایلایت شده توجه کنید. سوماً از گزینههای حذف (Exclusion Options) به درستی استفاده کنید؛ نقل قولها و فهرست منابع را حذف کنید تا درصد مشابهت واقعی محتوای اصلی را به دست آورید اما در استفاده از حذف بخشهای کوچک یا منابع خاص محتاط باشید و سیاست ژورنال یا دانشگاه مورد نظر را در نظر بگیرید. چهارماً به درصد مشابهت هر بخش هایلایت شده و همچنین منبع آن توجه کنید؛ مشابهتهای پراکنده با درصد پایین کمتر نگرانکننده هستند نسبت به بلوکهای بزرگ متن. پنجماً پس از دریافت گزارش زمان کافی برای بازنگری و اصلاح متن اختصاص دهید؛ بخشهای مشابه را بازنویسی یا پارافریز کنید و از ارجاعدهی صحیح اطمینان حاصل نمایید. ششماً به یاد داشته باشید که iThenticate یک ابزار کمکی است و تفسیر نهایی و اصلاح متن بر عهده خود شماست. نهایتاً اگر از خدمات پلتفرمهای واسطه استفاده میکنید از معتبر بودن آنها و تضمین حفظ امنیت فایل شما اطمینان حاصل کنید.
چرا بررسی سرقت ادبی مقالات علمی قبل از ارسال به ژورنال ضروری است؟
بررسی سرقت ادبی قبل از ارسال مقاله به ژورنالها حیاتی است زیرا بسیاری از ژورنالها مقالات با درصد مشابهت بالا را بدون بررسی علمی رد میکنند. این کار به حفظ اعتبار پژوهشگر و افزایش شانس پذیرش مقاله کمک میکند.
بهترین نرم افزارهای بررسی سرقت ادبی کدامند؟
iThenticate به طور گسترده به عنوان یکی از بهترین و معتبرترین نرمافزارهای بررسی سرقت ادبی در حوزه علمی و پژوهشی شناخته میشود که توسط بسیاری از ناشران و دانشگاههای معتبر استفاده میگردد.
آیا نرم افزارهای رایگان بررسی سرقت ادبی قابل اعتماد هستند؟
نرمافزارهای رایگان معمولاً پایگاه دادههای محدودتری دارند و دقت آنها به اندازه ابزارهای حرفهای مانند iThenticate نیست. همچنین ممکن است امنیت فایلهای شما را تضمین نکنند.
چه عواملی باعث رد شدن مقاله به دلیل سرقت ادبی میشوند؟
کپی کردن مستقیم متن بدون ارجاع پارافریز نامناسب استفاده از ایدهها یا دادهها بدون ذکر منبع و درصد مشابهت بالاتر از حد مجاز ژورنال از دلایل اصلی رد شدن مقاله به دلیل سرقت ادبی هستند.
درصد همانندجویی قابل قبول چقدر است؟
درصد همانندجویی قابل قبول بستگی به سیاست ژورنال یا دانشگاه دارد اما معمولاً بین 10 تا 20 درصد متغیر است. این درصد شامل نقل قولها و فهرست منابع پس از حذف آنها میباشد.