تعمیر پمپ طبقاتی و نکاتی که باید بدانید
در حالت کلی و در شرایط ایجاد ایراد در ساختار پمپ های طبقاتی عمودی Multistage و طبقاتی افقی WKL معمولا واحدهای پروانه، دیفیوزر، بلبرینگ ها و مکانیکال سیل دچار خرابی و سایش می شود. عواملی مانند خشک کار کردن، ترازبندی نامناسب، زیر بار ماندن، استفاده از پمپ نامناسب برای سیال پمپاژ شونده و شوک های حرارتی و الکتریکی موجب خرابی در ساختار پمپ های طبقاتی می گردد. در این مرحله قصد داریم تا ایرادات و اشکلات متداولی که در روند کار پمپ های طبقاتی و در چند مرحله ایجاد می شود را مورد بررسی قرار دهیم.
پمپ طبقاتی صدای زیادی می دهد:
تراز بودن پمپ بررسی شود.
ورودی و خروجی پمپ را از نظر تمیز بودن و عدم گرفتگی بررسی شود.
بلبرینگ های
الکتروموتور
پمپ چک شوند.
طبقات پمپ و نحوه جایگذاری پروانه ها و دیفیوزرها بررسی شود (بعد از پروسه تعمیر).
وضعیت کوپلینگ بررسی شود.
وضعیت سیل مکانیک بررسی شود.
پمپ آب دهی لازم را ندارد:
پروانه و دیفیوزر ها بررسی شوند و در صورت ایجاد شکستگی و سایش تعویض گردند.
دور الکتروموتور و سیم پیچی آن از نظر سالم بودن به صورت بررسی چشمی و نیز سلامت بلبرینگ ها بررسی شود.
ورودی و خروجی پمپ را از نظر مسدود بودن و جرم گرفتگی بررسی شود.
پمپ لرزش زیادی دارد:
پمپ از لحاظ تراز بودن چک شود.
بلبرینگ های الکتروموتور و پمپ بررسی شوند.
لوله و اتصالات پمپ بررسی گردد (در صورت نیاز از لاستیک های لرزه گیر استفاده شود و فلنج بندی ها به صورت صحیح و با گشتاور مناسب سفت گردند.).
کوپلینگ پمپ چک شود.
پمپ طبقاتی کار نمی کند، علت چیست؟
قطعی جریان برق ورودی الکتروموتور
عدم روانکاری و گیرپاژ بودن شفت پمپ
بررسی اتصال کابل ورودی پمپ
پمپ طبقاتی داغ می کند، علت چیست؟
ایراد در بلبرینگ ها
عدم روانکاری شفت پمپ
وضعیت نامناسب و خرابی پروانه ها و دیفیوزرها
مسدود بودن ورودی و خروجی پمپ
علت آمپر کشیدن پمپ های طبقاتی چیست؟
مشکل در بیرینگ ها
وضعیت نامناسب مکانیکال سیل
ایراد در الکتروموتور و سیم پیچ و بلبرینگ های الکتروموتور
روانکاری شفت را بررسی کنید. برای این کار فقط کافی است که کوپلینگ ها را بچرخانید
پمپ های طبقاتی به طور کلی به دلیل آنکه دارای چندین استیج (طبقه) می باشد بعد از مونتاژ اگر به نحو صحیح در کنار یکدیگر قرار نگیرند و پروانه هایی که روی شافت مرکزی سوار می شوند به طور دقیق و منظم کنار هم چیده نشوند، شافت دچار لقی شده و بلافاصله موجب فشار گریز از مرکز بر روی مکانیکال سیل شده و موجب نشتی و آبدهی و در بعضی از موارد گیرپاژ کل مجموعه پمپ طبقاتی می گردد.
نکته بسیار مهمی که در رابطه با پمپ های طبقاتی و به خصوص پمپ آب طبقاتی عمودی و مولتی استیج مطرح می شود، این است که این پمپ ها صرفا برای پمپاژ آب تمیز و صاف مورد استفاده قرار می گیرند. در صورتی که آب ورودی به پمپ شامل ناخالصی و ذرات معلق باشد موجب آسیب به اجزای پمپ شده و ایراداتی همچون سایش در قطعات حیاتی پمپ، ایجاد ترک در دیفیوز ها و پروانه ها و در موارد نادر ایجاد گیرپاژ در ساختار پمپ شده که هزینه های مربوط به تعمیر پمپ های طبقاتی را افزایش می دهد.
دلایل خرابی پمپ های طبقاتی
| خرابی | دلیل |
| صدا زیاد در هنگام کارکرد پمپ |
|
| دبی کم است. |
|
| ارتعاش زیاد است. |
|
پارامترهای مهم در زمینه نگهداری و تعمیرات پمپ طبقاتی
- بررسی صدا و لرزش و پمپ و موتور
- چک نمودن دمای موتور
- نشتی سیال و مکانیکال سیل چک شود.
- فشار خروجی بررسی شود.
اجزاء پمپ طبقاتی
- پوسته ورودی و خروجی و مکش
- رینگ
- محافظ پروانه
- پروانه
- رینگ تعادل
- آستین
- مکانیکال سیل
- پکینگ
- واشر
- یاتاقان
- خار
- دیفیوزر
- بوش الماسه
- گلند
- لوله ورودی خروجی
- فلنج ورودی خروجی
- الکتروموتور
تعمیر و نگهداری پمپ های صنعتی
تصور فعالیت صنایع مختلف بدون وجود پمپ ها غیرممکن است. این تجهیزات در فعالیت طیف وسیعی از صنایع نظیر نیروگاه‌ها، مجتمع‌های پالایشگاهی، صنعت داروسازی و نساجی نقش دارند. پمپ های صنعتی فرآیندهای متنوعی از جمله به گردش در آوردن سیالات، افزایش فشار میعانات و جابجایی خاکستر را انجام می‌دهند. حفظ سلامت و عملکرد این تجهیزات با هزینه‌های عملیاتی بسیاری همراه می‌باشد. در چنین شرایطی لازم است که برنامه تعمیر و نگهداری پمپ های صنعتی و همچنین برنامه عیب یابی پمپ های صنعتی به صورت بهینه برنامه‌ریزی و پیاده‌سازی شود. در این متن سعی بر آن است که به ابعاد مختلف این موضوع پرداخته شود.
انواع پمپ های صنعتی
به طور کلی پمپ‌ها، تجهیزاتی هستند که معمولاً برای انتقال سیال از هد پایین به هد بالاتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این تجهیزات از مکانیزم‌های چرخشی یا رفت و برگشتی استفاده شده و در این فرآیند انرژی مصرف می‌کنند. قطعات پمپ های صنعتی و عملکرد آن‌ها طیف بسیار گسترده‌ای دارند به صورت کلی طبقه بندی پمپ ها در شکل زیر قابل مشاهده است. لازم به ذکر است قبل از آنکه به تعمیر و نگهداری پمپ های صنعتی بپرداریم، انواع پمپ های صنعتی را به طور کامل مورد بررسی قرار می‌دهیم.
پمپ های جابجایی مثبت
همانطور که از نام این دسته از پمپ‌ها پیداست، از آن‌ها برای جابجایی مقدار ثابتی از یک نوع سیال در طول هر چرخه عملیات استفاده می‌شود. این پمپ‌ها فشار بسیار بالایی را ایجاد می‌کنند، اما نرخ جریان در این نوع تجهیزات پایین است. سرعت جریان حجمی، با ضرب میزان جابجایی در هر سیکل اجزای متحرک در سرعت چرخه (به عنوان مثال دور در دقیقه) تعیین می‌گردد.
در پمپ های جابجایی مثبت، فشاری که توسط پمپ تحمل می‌شود، به مقاومت جریان سیستمی که پمپ به آن متصل است، وابسته است و تنها به اندازه موتور محرک و قدرت قطعات محدود می‌شود. این نوع پمپ بیشتر برای پمپاژ روغن به کار می‌رود.
پمپ های رفت و برگشتی
پمپ های رفت و برگشتی یک ماشین هیدرولیکی، برای تبدیل انرژی مکانیکی به انرژی هیدرولیکی هستند. در این نوع پمپ، پیستون در داخل یک سیلندر به طرفین حرکت می‌کند و مقدار مشخصی از سیال را به سطح بالاتری می‌رساند. پمپ های رفت و برگشتی برای حجم‌های کم جریان در فشارهای بالا به کار گرفته می‌شود.
پمپ پیستونی
یکی از انواع پمپ های رفت و برگشتی، پمپ پیستونی است. این پمپ که بیشتر برای فشارهای بالا به کار گرفته می‌شود قادر است سیالات با ویسکوزیته بالا نظیر دوغاب، رنگ و مایعات سنگین را جابجا نماید. پمپ های پیستونی شامل یک پیستون در داخل یک سیلندر است. هنگامی که پیستون خارج می‌شود، فشار کمی در سیلندر ایجاد شده و دریچه مکش را باز می‌کند. در این حالت مقداری از سیال توسط شیر ورودی مکش می‌شود. در حرکت رو به جلو، سیال در داخل سیلندر فشرده شده و منجر به باز شدن دریچه تخلیه می‌گردد.
پمپ دیافراگمی
پمپ های دیافراگمی که به عنوان پمپ های غشایی نیز شناخته می‌شوند، شامل دو دیافراگم انعطاف‌پذیر که رفت و برگشت به عقب و جلو دارند، هستند. در اثر حرکت این دو دیافراگم، محفظه موقتی بینشان ایجاد می‌گردد. جنس این دیافراگم‌ها بیشتر ترموپلاستیک یا تفلون است. دیافراگم‌ها زمانی به حرکت درمی‌آیند که یک محرک مکانیکی یا هوای فشرده خارجی وجود داشته باشد.
به طور کلی دو نوع پمپ دیافراگمی شامل مکانیکی و هوای فشرده (AODD) وجود دارد. پمپ های دیافراگمی هوای فشرده عموماً در جاهایی که خوراک ورودی حاوی لجن یا سیال ویسکوز است به کار می‌رود. این پمپ برای رفع مشکلات نشتی طراحی شده است. از این رو، هیچ تماسی بین سیال و منبع انرژی وجود ندارد.
پمپ های چرخشی
پمپ های چرخشی کاملاً شبیه پمپ های پیستونی هستند، با این تفاوت که به جای پیستون از اجزایی نظیر پره، پیچ و چرخ دنده برای مکش سیال و تخلیه آن استفاده می‌شود. در این نوع پمپ، بین عناصر دوار و ثابت، حرکتی نسبی برای انجام عملیات پمپاژ وجود دارد. به جهت کاهش لغزش (نشت سیال از محل تخلیه پمپ به سمت مکش) غیر ضروری لازم است تمام لقی‌ها بین قطعات دوار و ثابت به حداقل برسد.
پمپ های دنده‌ای
پمپ های دنده‌ای به دو نوع دنده داخلی و دنده خارجی تقسیم می‌شوند. تفاوت اصلی این دو نوع پمپ، در محل قرارگیری دنده ها و محل به دام افتادن سیال است. پمپ های دنده خارجی شامل دو چرخ دنده مشبک است که در داخل یک پوسته می‌چرخند. با جدا شدن دندانه‌ها از یکدیگر، فضای بین آن‌ها افزایش یافته و مقدار معینی از سیال را مکش می‌کنند. در ادامه حرکت چرخ دنده‌ها، فاصله دندانه‌ها صفر شده و سیال خارج می‌گردد.
پمپ‌های دنده خارجی فشار کاری و سرعت بالاتری دارند با این حال به واسطه صدای زیادی که تولید می‌کنند، برای استفاده از آن‌ها باید تمهیداتی در نظر گرفت. پمپ های دنده داخلی نیز عملکردی مشابه دارند با این تفاوت که دنده های متصل به هم در داخل یکدیگر هستند. در این مدل پمپ، روتور یک چرخ دنده بزرگتر از چرخ دنده دیگر است و دندانه‌های آن بیرون هستند.
پمپ های لوب
اساس کار پمپ های لوب مشابه پمپ های دنده خارجی است و سیال در محیط داخلی پوسته جریان دارد. لوب ها در این پمپ با هم در تماس نیستند و با چرخ‌دنده‌هایی که زمانبندی مشخصی دارند درون پوسته قرار می‌گیرند. با خروج لوب‌ها از مش، در سمت ورودی پمپ، حجم سیال افزایش می‌یابد. سیال با چرخش لوب‌ها به دام افتاده و در اطراف داخلی پوسته و در گپ بین لوب‌ها حرکت می‌کند. در انتها، مش‌بندی لوب‌ها سیال را تحت فشار به درگاه خروجی وارد می‌کنند. پمپ های لوب کیفیت بهداشتی بالا، راندمان بالا، قابلیت اطمینان و مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارند. از این رو در صنایع غذایی، نوشیدنی و داروسازی به وفور مورد کاربرد هستند.
پمپ های پیچ
پمپ های پیچ شامل دو یا چند پیچ در داخل یک آستر یا استوانه هستند که به صورت محوری در جهت عقربه‌های ساعت یا بلعکس می‌چرخند. هر رزوه پیچ برای حمل حجم مشخصی از سیال طراحی شده است. سیال از سمت مکش پمپ وارد شده و به صورت خطی همراه این پیچ‌های درهم تندیده به سمت درگاه تخلیه حرکت می‌کند. به دلیل فاصله کم بین پیچ‌ها و لاینر، سیال در حین حرکت متراکم شده و فشار آن افزایش می‌یابد.
پمپ های پره‌ای
پمپ های پره‌ای محفظه‌ای با دو حفره مکش و دهش دارند. درون این محفظه یک روتور استوانه‌ای شکل با قطری کوچکتر از محفظه حول محور مرکزی سیلندر قرار دارد. فاصله بین سیلندر و روتور در خط بالا کم اما در پایین افزایش می‌یابد. بر روی روتور پره‌هایی نصب است که هنگام چرخش به داخل یا خارج وضعیت آب‌بندی (مهروموم) بین روتور و دیواره محفظه را حفظ می‌نماید. پره‌ها، سیال یا گاز را در سمت مکش به دام انداخته و آن را به سمت تخلیه هدایت می‌کنند. در برخی از مدل‌ها، پره‌ها نیز دارای طول متغیر هستند.