قالب تونل فرم (سیستم قالب بندی تونل فرم)
قالب تونلی فرم یا سیستم بندی قالب تونل فرم روش یا سیستمی بسیار کاربردی برای اجرای سازه ها و پروژه های بتنی است.این تکنیک حدود 50 سال پیش اختراع شد. قالب تونلی به پیمانکار اجازه می دهد که دیوار و سقف را دریک عملیات روزانه به صورت همزمان اجرا کند، در نتیجه سرعت، کیفیت و دقت با انعطاف پذیری و صرفه جویی ادغام شده و سازه ای مقاوم با سطحی اکسپوز و هموار بدون نیاز به نازک کاری و گچ کاری ایجاد می شود.
سیستم قالب بندی تونل فرم، به دلیل ایجاد سیستم سازه باربر کارآمد، استحکام و مقاومت بالایی در برابر زلزله، ضربه، طوفان و آتش سوزی دارد. همچنین این سیستم عایقی مناسب برای صداست و ارتباط صوتی را در بین دیوارها تا 50 دسی بل کاهش می دهد. با توجه به رشد روزافزون ساخت و ساز انبوه مسکن در کشور و نیاز به روشی با سرعت بالا و هزینه های پایین، استفاده از قالب تونل فرم و قالب بتن سپنتا برای اجرای پروژه های ساختمانی رونق گرفته است. دلیل استقبال زیاد از این سیستم قالب بندی، افزایش سرعت ساخت و ساز، بهبود کیفیت دیوارهای بتنی و کاهش استفاده از منابع و صرفه جویی در هزینه های تمام شده می باشد.
روش اجرای قالب تونل فرم
اجرای قالب تونل فرم برای ساخت سازه های بتنی، یکی از روش های مرسوم برای اجرای قالب بندی سقف و دیوار به صورت همزمان است.
برای اجرای این سیستم قالب بندی، قالب تونلی که قالب های فلزی به شکل تونل و در ابعاد تقریبی یک اتاق هستند را در کنار هم قرار می دهند تا آماده بتن ریزی شوند، در این روش هیچ گونه ستون و تیر بتنی در اجرای سازه دیده نمی شود و تنها اسکلت بتنی ساختمان شامل دیوار بتنی برشی و سقف دال بتنی می باشد.
بعد از قرارگیری قالب ها، می توان لوله گذاری تاسیسات و بتن ریزی را به صورت همزمان انجام داد، بعد از بتن ریزی، 2 روز زمان برای سفت شدن و گیرش بتن نیاز است.
در نهایت اسکلت یک طبقه آماده است و امکان باز کردن قالب های تونلی و استفاده در طبقات بالاتر فراهم می شود. در نتیجه قالب ها با حرکت افقی روی چرخ یا غلتک از دیوارهای بتن ریزی شده فاصله گرفته و به اصلاح قالب برداری انجام می شود.
با استفاده از سیستم تونل فرم و 20 الی 30 کارگر می توان به صورت روزانه 500 متر مربع از سازه را اجرا کرد.
کاربرد قالب تونل فرم
سیستم قالب تونل فرم برای پروژه های بزرگ انبوه سازی مانند بیمارستان، هتل، زندان، خوابگاه دانشجویی، دانشگاه، مدارس، سازمان ها و پروژه های تجاری مناسب است و برای پروژه های سازه کوچک کاربرد و صرفه اقتصادی ندارد. عموما با استفاده از قالب تونل فرم می توان ساختمان های 8 تا 10 طبقه را به راحتی اجرا کرد.
اجزای قالب تونل فرم
قالب بندی تونل فرم دارای اجزای متفاوتی است و برای ایجاد سک سیستم قالب بندی تونل فرم باید از قطعات و قالب (پانل) های مختلفی استفاده کرد. قطعات و اجزای متفاوت مورد نیاز برای قالب تونل فرم عبارتند از:
رولر
خرپا
تراس
رامکا
سنتر یو
مهار کننده
مهره واشر
بازشو درب
چادر برزنتی
جک سقفی
چرخ ورتیکال
لوله ساپورت
استاپر رامکا
بازشو سقف
براکت بیرونی
نشیمن یطرفه
پیچ تنظیم دیوار
ساپورت چرخدار
نشیمن دو طرفه
نگهدارنده یکطرفه
پیچ لاکر (قفل کن)
پانل یا قالب سقف
میان بلت مخروطی
لاکر (قفل کن چدنی)
ساپورت نگهدارنده دیوار
بلت نمره 25 و مهره بلت
پانل یا قالب دیوار عمودی
ترازکننده های ثابت و متحرک
پیچ تنظیم چرخدار دیوار پشتی
پانل یا قالب دیوار انتهایی یا پشتی
پیچ های همراستا کننده دیوار و سقف
فیلرها (فیلر پانل دیواره و فیلر پانل سقف)
مراحل اجرای قالب تونل فرم (تصویری)
در این مدل قالب بندی نیازی به مونتاژ چند بار قالب ها وجود ندارد و تنها یکبار مونتاژ قطعات انجام شده و به دفعات برای طبقات مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.
برای قالب بندی دیوار فرم در ابتدا قالب دیوار بر روی زمین قرار گرفته و بعد جک مهاری سقف به قالب دیوار بسته می شود. سپس قالب سقف را به قال دیوار متصل شده و جک های مهاری سقفی نیز به قالب سقف متصل می شوند.
در ادامه چرخ ساپورت متصل شده به ساپورت به قالب دیوار به منظور حرکت دادن قالب وصل می شود.در این حالت یک سقف و دیواره آماده و متصل به هم وجود دارد که در صورت نیاز برای افزایش ابعاد باید با یک قالب سقف و دیوار مونتاژ شده دیگر ترکیب شود.
در نهایت قالب پشتی و قالب پیرامونی سقف به این قالب ها مونتاژ می شود و یک نیم کانال را ایجاد می کند. در ادامه برای کامل شدن نهایی این نیم کانال باید متعلقات باقی مانده نیز متصل شوند. بنابراین نیم کانال توسط تاور کرین و جرثقیل حرکت داده شده و به حالت ایستاده قرار می گیرد، بازشو سقفی، رامکاها نیز در این مرحله متصل می شوند.
در نهایت دو نیم کانال آماده شده به وسیله لاکر (قفل کن) به یکدیگر مونتاژ شده و یک قالب تونل فرم کامل شکل می گیرد. از این مرحله به بعد تونل های فرم تکمیل شده در کنار یکدیگر قرار گرفته و سکوهای بتن ریزی، بر روی سقف تونل ها قرار داده شده و به رامکا، نشمین و نگهدارنده های رامکا به قالب متصل می شود.
تراس ها در این مرحله به قالب بندی تونل فرم اضافه می شوند و فضای روی تراس تخته کوبی می شود. قالب های دیوار بیرونی بعلاوه آداپتور بالایی به وسیله براکت پشت قالب مهار شده و به تونل متصل می شود. این ابزار به منظور فضای کافی برای مونتاژ، حرکت قالب و مهار بار وارده به سقف بالایی استفاده می شود.
در نهایت با آرماتوربندی کنترل شده و لوله های تاسیسات و سیم کشی ها در این مرحله جایگذاری شده و بتن ریزی انجام می شود. بعد از یک روز کامل که گیرش بتن کامل می شود، قالب ها به وسیله چرخ های ساپورت حرکت داده شده و با اتصال به تاور کرین و کمک جرثقیل به طبقات بالاتر برای قالب بندی منتقل می شوند.
مراحل بتن ریزی قالب تونل فرم
مرحله اول: بعد از بتن ریزی باید استحکام و گیرش بتن تست شود، گیرش بتن حدود 14 ساعت در روش قالب بندی تونل فرم طول می کشد و عموما یک روز تمام برای گیرش نهایی زمان نیاز است.
مرحله دوم: صبح روز بعد، بعد از گیرش نهایی بتن، قالب تونل فرم دمونتاژ شده و بعد از تمیزکاری به وسیله جرثقیل و تاور کرین روی سقف بتن ریزی شده قرار می گیرد.
مرحله سوم: در همان روز، قبل از ظهر، قالب های تونل فرم در محل خود جایگذاری شده و مراحل قبلی، تراز بندی و شاقول گذاری و مونتاژ قطعات انجام می شود.
مرحله چهارم: بعد از انجام این مراحل در بعد از ظهر باید آرماتور بندی و قرار دادن لوله های تاسیسات و سیم های الکتریکی، بتن ریزی انجام می شود.
مرحله پنجم: در مرحله آخر، در طول شب، چادرهای قالب بسته شده و عملیات بخاردهی به بتن (کیورینگ) برای گیرش سریع تر بتن انجام می شود.
مزایای استفاده از قالب تونل فرم
قالب های تونل فرم به صورت یک L معکوس تولید می شوند. این سیستم قالب بندی به وسیله اتصال قالب ها با پیچ و مهره به یکدیگر تشکیل می شود، هر یک سیستم تونل فرم را می توان با کمک چرخ و جک های داخلی تنظیم و جابه جا کرد. سیستم قالب تونل فرم اقتصادی، سریع و قابل اعتماد، با کیفیت، سازگار با محیط زیست و ایمن است. در ادامه این مزایا را کاملا شرح داده ایم:
افزایش کیفیت
سیستم قالب بندی تونل با کاهش خطای اندازه گیری، باعث اجرای هر چه سریع تر و دقیق تر سازه می شود. همچنین این سیستم سطحی اکسپوز ایجاد می کند که باعث کاهش و حذف مراحل نازک کاری و گچ کاری می شود. در نتیجه استفاده از کاغذ دیواری و انجام نقاشی آسان تر و با هزینه پایین تری انجام می شود.
اقتصادی و سریع
سیستم قالب تونلی به کاهش هزینه های تمام شده پروژه های ساخت کمک شایانی می کند. به دلیل اجرای همزمان دیوار و سقف با یک سیستم قالب بندی در یک روز، زمان اجرای پروژه کاهش پیدا کرده و در نتیجه استفاده از منابع مصرفی و نیروی کار به حداقل ترین حالت ممکن می رسد. با استفاده از یک دست قالب دیوار، قالب انتهایی و قالب سقف می شود تا 500 سلول را بتن ریزی کرد که در مقایسه با روش های دیگر استفاده از قالب و ابزارهای جانبی بسیار کاهش می یابد.
سازگار با محیط زیست
با توجه به اینکه قالب تونل فرم استفاده از چوب را در سازه ها محدود می کند، سازه ای که با استفاده از این روش ساخته می شود، سازگاری بالایی با محیط دارد. علاوه بر این به دلیل عایق مناسب صوتی، گرما و سرما، هزینه های گرمایش و سرمایش در این نوع سازه کاهش پیدا می کند و همچنین تهویه هوای مطبوع تری ایجاد می شود.
استحکام و ایمنی بالا
سیستم فرم تونل دارای سکوهای کاری یکپارچه و سیستم حفاظت لبه است. این موارد باعث افزایش ایمنی نیروی کار و بهروری می شود. در اجرای قالب تونلی، در حین جابه جایی قالب های از تجهیزات کمتری استفاده می شود.در نتیجه احتمال آسیب های مرگبار در حین ساخت و ساز به حداقل می رسد.
همچنین سازه پی ریزی شده توسط سیستم قالب تونلی فرم، بسیار مستحکم بوده و مقاومت بالایی در برابر اتفاقات غیر منتظره مانند زلزله، ضربه های ناگهانی، آتش سوزی و شرایط جوی مانند باد شدید و طوفان دارد.
به صورت کلی می توان مزایای سیستم قالب بندی تونل فرم را به صورت زیر بیان کرد:
اجرای آسان و بدون دردسر
اجرای کار با بهره بردن از نیروی نیمه متخصص و عدم نیاز به نیروی ماهر و آموزش دیده
انعطاف پذیری بالا برای اجرای پروژه های متفاوت (ساخت دیواره ها با ابعاد 1.5 تا 6.5 متری)
اجرای تاسیسات و لوله گذاری همزمان با بتن ریزی
ایجاد سطح اکسپوز و کاهش و حذف مرحله نازک کار
اجرای دقیق و منظم به دلیل تلورانس کم و دقت بالای قالب های تونل فرم
اجرای سازه بدون پرتی و هدر رفت
کاهش زمان ساخت به دلیل اجرای همزمان دیوار و سقف
کاهش هزینه ها به دلیل کاهش زمان اجرای پروژه
هزینه گرمایش کمتر و تهویه هوای مطبوع تر نسبت به سازه های معمولی
کاهش و صرفه جویی در استفاده از منابع مصرفی و نیروی کار به دلیل سرعت اجرای پروژه (تنها با یک سیستم قالب بندی شامل، پانل دیوار، پانل پشت و پانل سقف، می توان 500 بار بتن ریزی انجام داد و 500 سلول ایجاد کرد)
استفاده مکرر و طولانی تا 500 بار از قالب های تونل فرم برای پروژه های متعدد
استفاده از شبکه مش های آماده و کاهش زمان اجرای پروژه
کاهش استفاده از ابزار و تجهیزات هنگام جابه جایی قالب تونل
کاهش بروز حوادث ناگوار برای کارکنان به دلیل ایمنی بالای سیستم قالب بندی
سازگار با محیط زیست به دلیل استفاده نکردن از مواد چوبی
استحکام و مقاومت بالای سازه در مقابل زلزله، سیل و آتش سوزی
معایب قالب تونل فرم
عدم انعطاف پذیری و محدودیت در طراحی فضاهای داخلی ساختمان
قیمت بالای سیستم قالب بندی تونل فرم
استفاده از جرثقیل و تاور کرین برای جابه جایی قالب ها به دلیل سنگین بودن قطعات
نیاز به فضای باز کافی برای مونتاژ و جابه جایی قالب ها
قیمت قالب تونل فرم
قیمت قالب تونل فرم در نگاه اول نسبت به سایر قالب های معمولی بالاتر به نظر می آید. ولی با در نظر گرفتن مواردی مانند تعداد دفعات بالای استفاده از این قالب، کاهش نیروی کار، افزایش سرعت پروژه و جلوگیری از درگیر شدن سرمایه به مدت طولانی و به صورت کلی کاهش هزینه تمام شده قالب، این سیستم قالب بندی نسبت به روش های دیگر اقتصادی تر است. همچنین این روش برای پروژه انبوه سازی طراحی شده و نسبت قیمت به میزان استفاده از این قالب در این پروژه ها کاملا منطقی و به صرفه است.
منبع: یوتیوب