اگر به تازگی یا در گذشته انجام داده‌اید، شاید این سوال برایتان پیش آمده باشد که چطور می‌توانید موهای خود را تقویت کنید؟ آیا توصیه‌های عمومی برای تقویت مو، برای کسانی که مو کاشته‌اند هم صدق می‌کنند؟ آیا می‌توانید از ماینوکسیدیل یا فیناستراید استفاده کنید؟ و بسیاری از پرسش‌های این چینی دیگر که ممکن است برایتان پیش آمده باشد. امروز می‌خواهیم مروری جامع بر راه های مراقبت و تقویت موها بعد از کاشت مو داشته باشیم. سعی کردیم در نگارش این راهنما یک سیر زمانی را رعایت کنیم؛ یعنی توصیه‌های مهم را از شب بعد از کاشت مو شروع کردیم و ادامه دادیم تا به چند سال بعد از کاشت مو برسیم.
چرا به تقویت موها بعد از کاشت مو نیاز داریم ؟
حتماً می‌دانید که کاشت مو تنها درمان قطعی ریزش مو یا طاسی است. این جمله‌ی صحیحی است اما یک زاویه‌ی پنهان دارد که باید آن را بررسی کنیم. ابتدا ببینیم که چرا کاشت مو درمان قطعی ریزش مو محسوب می‌شود و سپس به بررسی زاویه پنهان بپردازیم.
منطقی که در پشت «کاشت مو» یا «پیوند مو» قرار دارد، بسیار ساده است. پزشکان و دانشمندان با مشاهده‌ی الگوهای طاسی در آقایان و خانم‌ها به این نتیجه رسیدند که برخی از موهای سر به بلای ریزش مو دچار نمی‌شوند و از این رویداد ناگوار جان سالم به در می‌برند. براساس این مشاهده، این فرضیه مطرح شد که برخی از موهای سر (مخصوصا موهای ناحیه‌ی پشت سر و ناحیه‌ی گیج‌گاهی) نسبت به ریزش مو مقاوم هستند.
در کاشت مو، فرضیه‌ی «موهای مقاوم به ریزش» به ورطه‌ی آزمایش گذاشته شد. به این ترتیب که فولیکول‌های این موهای مقاوم به ریزش را از پشت سر برداشت و در ناحیه‌ی دچار طاسی پیوند زدند. فولیکول‌ها با موفقیت در جای جدید قرار گرفته و شروع به ساخت تار مو کردند. موهای جدید تا سال‌ها بعد در جای خود ماندند، بدون این که دچار ریزش شوند.
اما زاویه‌ی پنهان این ماجرا چیست؟ موهایی که کاشته شده‌اند، به ریزش مقاوم‌اند. البته بالاخره در روند پیری ممکن است کمی بریزند ولی به احتمال خیلی زیاد هیچگاه دچار طاسی قابل توجه نخواهید شد. منتها سایر نقاط سر هنوز در معرض قرار دارند و احتمال این که به مرور زمان نقاط جدیدی در سر شما دچار طاسی بشوند، وجود دارد. پس هدف از تقویت موها بعد از کاشت مو موارد زیر است:
- به حداقل رساندن ریزش مو در نواحی کاشته شده و کمک به فولیکول‌ها برای ساخت هرچه بهتر موها
- کاهش احتمال ریزش در نواحی دیگر سر که پیش بینی می‌کنیم طبق الگوی پیشرفت ریزش مو، در آینده دچار طاسی شوند
مراقبت صحیح مهم‌تر از راه های تقویت مو
همانطور که گفتیم این مقاله از یک سیر زمانی پیروی می‌کند. اکنون در روزهای ابتدایی بعد از کاشت مو هستیم و شما فعلا نباید به راه های تقویت موها بعد از کاشت مو فکر کنید. در این مرحله باید تمام تمرکز خود را بر مراقبت صحیح از موهای تازه کاشته شده و زخم‌های موجود در پوست سر بگذارید. در روزهای ابتدایی خطر آسیب دیدن فولیکول‌ها، جابه‌جا شدن آن‌ها، ملتهب شدن زخم و موارد این چنینی وجود دارند. همه‌ی این خطرات با اهتمام و توجه شما به اصول مراقبتی قابل پیشگیری هستند.
در مورد توصیه‌های مراقبتی بعد از کاشت به طور مفصل در مقالات دیگر توضیح داده‌ایم و در ادامه می‌خواهیم مروری خلاصه‌وار روی مهم‌ترین موارد آن داشته باشیم. یادتان باشد که همکاری شما در پیروی از توصیه‌ها و مراقبت‌های بعد از کاشت مو تاثیری حیاتی در موفقیت کاشت مو خواهد داشت.
- درد : بیشتر مراجعین ما بعد از کاشت مو دردی احساس نمی‌کنند؛ مگر این که برایشان از روش‌های تهاجمی‌تر مثل روش FUT یا ترکیبی استفاده کرده باشیم که در این صورت ممکن است درد خفیفی در ناحیه‌ی بانک مو تجربه کنند. اگر لازم باشد، برای پیشگیری از درد و کاهش التهاب، استفاده از داروهای مسکن ضدالتهابی (مثل ایبوپروفن) را به شما توصیه می‌کنیم. اگر درد یا ناراحتی وجود داشته باشد، معمولا طی ۳ یا ۴ روز اول برطرف می‌شود.
- احتیاط : گرافت‌های کاشته شده در روزهای ابتدایی بسیار آسیب پذیر هستند. از مالیدن و خاراندن سر خود خودداری کنید. هیچوقت لخته‌های خون روی سر خود را با ناخن یا اجسام تیز نکنید. موقع باز کردن پانسمان حتما باند یا گاز را مرطوب کنید تا به راحتی جدا شود. کندن پانسمانی که به سر چسبیده باعث کنده شدن گرافت‌ها یا باز شدن زخم‌ها می‌شود. در پوشیدن و در آوردن لباس نیز دقت کنید.
- کرم‌ها : استفاده از محلول‌ها، کرم‌ها یا داروهای موضعی مراقبت از زخم یا تقویتی برای ناحیه‌ی گیرنده توصیه نمی‌شوند. اما برای بهبود زخم‌های ناحیه‌ی بانک مو می‌توانید روزی دوبار (صبح و شب) از ژل بپانتن استفاده کنید. روزهای ابتدایی زمان مناسبی برای استفاده از داروهای موضعی و سایر راه های تقویت موها بعد از کاشت مو نیستند و این موارد را باید به آینده موکول کنید.
- شست‌وشو : معمولا توصیه می‌شود که اولین شست‌وشوی سر در کلینیک انجام شود. هم ناحیه‌ی بانک مو و هم ناحیه‌ی گیرنده باید به صورت روزانه شسته شوند. در مورد استفاده از شامپو از دستورات پزشک خود پیروی کنید. برای شستن ناحیه‌ی گیرنده از حرکات مالشی و سابیدن پوست خودداری کنید. می‌توانید اسفنجی را درون ظرفی با مخلوط آب و شامپو قرار دهید و سپس آن را به آرامی روی سر بغلتانید. یادتان باشد که تا حدود دو هفته بعد از کاشت مو، امکان جدا شدن گرافت‌ها در حین شست و شو یا تعویض لباس وجود دارد.
نتیجه‌ی کاشت مو و جوجه اردک زشت
سیر تغییرات و ظاهر شدن نتایج کاشت مو شباهت زیادی به داستان جوجه اردک زشت دارد. در روزهای اول لخته‌های روی پوست ظاهر ناخوشایندی دارند. کمی بعد برخی از موهای کاشته شده می‌ریزند و مدت‌ها طول می‌کشد تا موهای جدید شما با حالت، بافت و قدرت طبیعی روی سر ظاهر شوند. درست مثل جوجه‌ی سیاه رنگی که به قویی سپید رنگ و زیبا تبدیل شد، آن ظاهر ناخوشایند و طاسی موقت بعد از کاشت مو نیز می‌گذرد و خیلی زود موهایی پرپشت و جذاب خواهید داشت.
برخی از مراجعین ما در ماه‌های ابتدایی بعد از کاشت مو، ترغیب میشوند که به سراغ انواع راه های تقویت موها بعد از کاشت مو بروند. گاهی هم در دام تبلیغات نادرست و توصیه‌ی افراد سودجو گرفتار میشوند. البته که راه های موثری برای تقویت موها بعد از کاشت مو وجود دارد که در بخش بعد به بررسی‌شان می‌پردازیم. ولی در این مرحله شکیبایی شما مهم‌تر از ، ضِماد و اکسیرهای رشد مو است.
به طور کلی بین ۹ ماه تا یک سال طول می‌کشد تا نتایج کاشت مو را به صورت تمام و کمال مشاهده کنید. پس باید صبور باشید!
ریزش مو بعد از کاشت مو
علت متفاوت است و شکل‌های مختلف آن را می‌توانیم به سه دسته‌ی کلی تقسیم کنیم:
- کنده شدن یا «نگرفتن» گرافت‌ها،
- افلوویوم و
- ریزش مو با الگوی مردانه.
علت هر کدام از این موارد با هم متفاوت هستند و روش درمانی آن‌ها نیز فرق می‌کند. راه های تقویت موها بعد از کاشت مو به پیشگیری از ریزش مو با الگوی مردانه به ما کمک می‌کند که نگرانی اصلی کسانی است که کاشت مو انجام داده‌اند.
کنده شدن گرافت‌ها
در هفته‌ی ابتدایی ممکن است در حین شست و شوی سر یا بعد از آن، مشاهده کنید که همراه با پوسته‌ها یا دلمه‌های خون، تعدادی مو نیز کنده شده است. در تصویر زیر ریزش مو به همراه پوسته‌های سر را مشاهده می‌کنید که در عکس سمت راست در زیر میکروسکوپ قرار گرفته‌اند. این اتفاق طبیعی است و همیشه درصد خیلی محدودی از گرافت‌های کاشته شده در همان روزهای ابتدایی کنده یا جدا میشوند. اما جای نگرانی نیست چون در حین کاشت مو این موضوع پیش بینی شده و تاثیری در نتیجه‌ی نهایی نخواهد گذاشت. جدا شدن تعداد کمی از گرافت‌ها در روزهای ابتدایی از است و نیازی به راه های تقویت موها بعد از کاشت مو ندارند.
افلوویوم
یکی از رویدادهای بعد از کاشت مو که تقریباً همیشه رخ می‌دهد، پدیده‌ای به نام «افلوویوم» به معنی ریزش و خارج شدن است. ماجرا از این قرار است که موی موجود در گرافت‌ها بعد از قرار گرفتن در جای جدید می‌ریزد. پیشگیری از افلوویوم کار دشواری است ولی چند مورد از راه های تقویت موها بعد از کاشت مو می‌تواند در به حداقل رساندن این اتفاق به ما کمک کنند.
ریزش موی موجود در گرافت‌ها
در جریان کاشت مو، فولیکول‌ها برای مدت کوتاهی در خارج از بدن هستند و خونرسانی به آن‌ها قطع می‌شود. این اتفاق باعث می‌شود باعث قرار گرفتن فولیکول در شرایط استرس می‌شود. پاسخ فولیکول به استرس، توقف مو سازی است. بعد از قرار گرفتن گرافت‌ها (یا همان فولیکول‌ها) در جای جدید، بین یک تا شش هفته طول می‌کشد تا موی موجود در فولیکول از بافت فولیکول جدا شود و بریزد.
ما انتظار داریم که تقریباً تمام موهای کاشته شده در تمام کسانی که مو می‌کارند، بریزند. توجه داشته باشید این تار مو است که دچار ریزش می‌شود. اندام‌های کوچک موسازی که فولیکول نام دارند، بدون مشکل در پوست سر قرار گرفته‌اند و خیلی ساز عملیات ساخت مو را از سر می‌گیرند.
معمولا درصد کمی از بیماران دچار این ریزش مو نمی‌شوند و موی موجود در گرافت به رشد خود ادامه می‌دهد. نکته‌ی مهمی که باید بدانید این است که ریختن یا نریختن موهای موجود در گرافت‌ها تاثیری بر نتیجه‌ی نهایی کاشت مو ندارد. یعنی اینطور نیست که اگر دچار ریزش موی بعد از کاشت نشوید، نتیجه‌ی بهتری می‌گیرید یا بالعکس.
برای جلوگیری از ریزش موی موجود در گرافت‌ها کار خاصی نمی‌توانیم بکنیم. راه های مختلف تقویت موها بعد از کاشت مو مثل استفاده از داروی فیناستراید در پیشگیری از این اتفاق ناتوان بوده‌اند.
ریزش موهای اصلی سر
تا چند ماه بعد از کاشت مو و قبل از این که موهای جدید از گرافت‌ها جوانه بزند، ممکن است شاهد ریزش موهای اصلی سر در ناحیه‌ی گیرنده باشید. به خاطر این رویداد، ممکن است ناحیه‌ی گیرنده به صورت موقتی کم‌پشت‌تر و طاس‌تر به نظر برسد. این ریزش مو نیز ناشی از پدیده‌ی افلوویوم بوده و به دلیل استرس ناشی از جراحی کاشت مو رخ می‌دهد. پس این ریزش مو نیز موقتی است، جای نگرانی ندارد و آسیب واقعی به موها وارد نشده است.
معمولاً آن دسته از موهایی که به خاطر ریزش موی ژنتیکی (آلوپسی آندروژنی) در مراحل پایانی عمر هستند (یا اصطلاحا مینیاتوری شده‌اند) دچار افلوویوم بعد از کاشت مو میشوند. با احتمال کمتر، ممکن است موهای طبیعی سر نیز بریزند. تفاوت ریزش موهای مینیاتوری و موهای طبیعی در این است که موهای طبیعی تقریباً همیشه از نو رشد می‌کند ولی امکان عدم رشد دوباره‌ی موهای مینیاتوری وجود دارد. این ریزش مو می‌تواند باعث کم پشت شدن یا طاسی به صورت پراکنده یا منطقه‌ای در ناحیه‌ی گیرنده شود.
به طور کلی هرچه موهای مینیاتوری شما بیشتر باشد، سرعت ریزش موی شما بیشتر است و با احتمال بیشتری ریزش موی بعد از کاشت مو را تجربه خواهید کرد. متقاضیان جوان با طاسی‌های پیشرونده بیشتر در خطر ریزش دائم موهای اصلی هستند. در متقاضیان مسن‌تر روند ریزش مو به پایداری نسبی رسیده و موهای مینیاتوری شده تعداد کمی دارند. لذا کمتر نگران دائمی شدن افلوویوم بعد از کاشت مو هستیم.
نکته‌ی دیگری این است که اگر جلسات کاشت مو را در فواصل کمتر از یک سال برگزار کنیم، احتمالا شاهد ریزش موهای کاشته در جلسه‌ی قبلی خواهید بود. علت این موضوع دقیقاً مشخص نیست ولی موهایی که می‌ریزند، دوباره جوانه می‌زنند و به طور کامل رشد می‌کنند. با این حال برای جلوگیری از این دست مشکلات، ترجیح می‌دهیم جلسه‌ی دوم کاشت مو در فاصله‌ی حداقل یکسال انجام شود تا استرس و دردسر کمتری برای مراجعین ما داشته باشد.
منبع: مرکز زیبایی شادمهر