تجهیزات سردخانه شامل چه مواردی می شود؟

تمام سردخانه های که از سیستم تبرید تراکمی فریونی و آمونیاکی استفاده می کنند در انواع بالای صفر و زیر صفر فعالیت می کنند. سردخانه عموما دارای یک بخش تولید سرمایش مجزا است و این قسمت متشکل از یک سری قطعات اصلی (کمپرسرو، کندانسور، اواپراتور، شیر انبساط) و شیرآلات و قطعات جانبی است که در کنار یک دیگر مجموعه سیستم تبرید سردخانه را تشکیل می دهند.

حال سرمای تولید شده احتیاج به فضای عایقی دارد که بسته به ظرفیت سردخانه توانایی نگهداری مواد مورد نظر در وزن مشخص را داشته باشد و از نظر بهداشتی نیز کاملا استاندارد باشد. به این فضا در صنعت سردخانه عموما اتاق سرد(cold storage) گفته می شود که معمولا از مواد عایق با وزن پایین و آماده به نام ساندویچ پانل ساخته شده و در ابعاد و اندازه های مورد نیاز و با توجه به ظرفیت سرمایی سیکل تبرید در محلی با زیر سازی مناسب نصب می گردد.

انواع تجهیزات سردخانه

در ساخت سردخانه از تجهیزات مختلفی استفاده می شود که عبارتند از:

درب سردخانه

سازندگان سردخانه عموما در محل اقدام به نصب و اسمبل کردن تجهیزات سردخانه می کنند و در انتها بسته به نوع کابرد، درب سردخانه که در مدل های مختلف موجود است را روی مجموعه سوار می کنند ولی در ظرفیت های پایین، سردخانه از پیش ساخته شده و به صورت سردخانه کانکسی درست مانند کانکس های اسکان موقت دانفوس ارائه می گردد.

تابلو برق سردخانه

یکی از مهترین تجهیزات سردخانه که وجود آن الزامی وحیاتی است تابلو برق می باشد. تابلو برق سردخانه محفظه ای است که در آن تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی سیم کشی و نصب می گردند و این تجهیزات عبارت اند از کلید، لوازم حفاظتی، کنترلی و نمایشی که طبق نوع و مدل سردخانه، انتخاب و درون تابلو برق جایگذاری می گردند. وظیفه دیگر تابلو برق سردخانه این است که از وارد شدن شوک الکتریکی به اوپراتور و تجهیزات جلو گیری می کند.

کندانسینگ یونیت سردخانه

کندانسینگ یونیت سردخانه به مجموع تجهیزات برودتی سردخانه گفته می شود که همگی بر روی یک شاسی نصب می شوند و در بیرون از سردخانه قرار می گیرد. کندانسینگ یونیت در ظرفیت های متفاوت موجود است و تجهیزات متعددی شامل کمپرسور، کندانسور، شیر آلات و غیره را در بر می گیرد و توسط لوله مسی به اواپراتور و اکسپنشن ولو متصل می شود.

ساندویج پنل

ساندویج پنل یک پنل چند لایه است که جهت ساخت دیواره ها و سقف سردخانه مورد استفاده قرار می گیرد. ساندویج پنل از دو ورق گاوانیزه تشکیل شده است که یک عایق از جنس پلی اورتان، پشم سنگ یا فوم در میان این دو ورق قرار می گیرد. معمولا ساندویج پنل ها با دو ضخامت 10 و 15 سانت در دو نوع دیواری و سقفی طراحی و تولید می شوند.

کانکس سردخانه

کانکس سردخانه در سه نوع ثابت، متحرک و ویترینی (فروشگاهی) طراحی می شود. کانکس های سردخانه دارای ابعاد، ظرفیت، مدل کندانسینگ یونیت و ضخامت بدنه متفاوت می باشند، از همین رو قیمت آنها بر اساس مدل کانکس و موارد ذکر شده متفاوت می باشد.

بررسی برخی از تجهیزات و لوازم سردخانه

جهیزات سردخانه در 4 گروه اصلی قرار می گیرند:

لوازم برودتی سردخانه
تجهیزات الکتریکی سردخانه
لوازم بدنه یا اتاق سرخانه
لوازم راه اندازی سردخانه

تجهیزات سردخانه : لوازم برودتی

این گروه از لوازم سردخانه از جهات مختلف دارای تنوع بسیار زیادی می باشد.اقلام برودتی لوازم سردخانه دارای چهار جزء اصلی و تعداد بسیار زیادی از اجزاء دیگر می باشد. چهار جزء اصلی از گروه برودتی لوازم سردخانه عبارتند از کمپرسور(موتور) سردخانه، کندانسور سردخانه، شیر انبساط سردخانه، اواپراتور سردخانه.

· کمپرسور(موتور) سردخانه : قلب تجهیزات سردخانه

کمپرسور سردخانه یا همان موتور سردخانه بعنوان مهمترین دستگاه از تجهیزات سردخانه بوده و در حکم قلب سردخانه عمل می نماید. کمپرسور سردخانه گاز سرد برگشتی از اواپراتور را پس از افزایش فشار و دما به سمت کندانسور پمپاژ می نماید.

· کندانسور سردخانه : مبدل حرارتی لوازم سردخانه

کندانسور سردخانه یکی از مهمترین تجهیزات سردخانه و هر مدار تبرید دیگر می باشد.در کندانسور سردخانه، گاز مبرد داغ تبدیل به مبرد مایع با دمای بسیار پایینتر (نزدیک به دمای محیط) می گردد و جهت تزریق به اواپراتور سردخانه از طریق شیر انبساط آماده می شود.به همین دلیل کندانسور قطعه ای جدانشدنی از لوازم سردخانه می باشد.

· شیر انبساط : فشار شکن لوازم سردخانه

شیر انبساط سردخانه قطعه ای کوچک ولی حیاتی از قطعات سردخانه می باشد.مایع مبرد پرفشاری که توسط کندانسور سردخانه تولید می شود بایستی جهت سرد شدن و جذب گرما، از شیر انبساط سردخانه عبور کند تا همزمان با کاهش چشمگیر فشار، دمای آن نیز به همان نسبت افت نماید.لذا حتی با وجود سایر تجهیزات سردخانه، در صورت عدم عملکرد صحیح شیر انبساط ، سرمایش مناسبی در سردخانه وجود نخواهد داشت.

· اواپراتور : مبدل حرارتی تجهیزات سردخانه

آخرین قطعه اصلی از اقلام برودتی لوازم سردخانه اواپراتور نام دارد.اواپراتور در تجهیزات سردخانه یک مبدل حرارتی محسوب می شود که سبب انتقال گرمای موجود در محیط سردخانه به گاز مبرد خروجی از شیر انبساط می شود.در واقع در اواپراتور است که سرمای مدار سرمایشی سردخانه برای ما ملموس است و گرمای موجود در محیط و اجناس داخل سردخانه گرفته می شود.

· روغن جداکن (اویل سپراتور) سردخانه

همراه با گاز خارج شده از کمپرسور مقداری از روغن کمپرسور نیز خارج می شود. در میان لوازم سردخانه، این روغن جداکن است که وظیفه جدا نمودن روغن از گاز و برگرداندن آن به کمپرسور را برعهده دارد.

· آکومولاتور (مایع شکن) سردخانه

آکومولاتور قطعه ای از تجهیزات سردخانه است که از ورود گاز مبرد به شکل مایع به درون کمپرسور تا حد زیادی جلوگیری می نماید. با توجه به این که گاز مبرد در فاز مایع تراکم ناپذیر می باشد، اگر وارد کمپرسور شود می تواند در زمان کورس تراکم کمپرسور موجب خسارت به اجزاء مکانیکی کمپرسور و پس از الکتروموتور آن گردد.

مخزن مایع (ریسیور) سردخانه

با توجه به اینکه در فشارها و دماهای مختلف کندانسور و اواپراتور که برای سیستم سرمایشی سردخانه رخ می دهد، مقدار مورد نیاز گاز مبرد در گردش در آن لحظه در مدار تبرید سردخانه تغییر می کند، لازم است تا در قطعات سردخانه قطعه ای در نظر گرفته شود که بتوان بعنوان مخزنی از آن استفاده نمود که در هنگام تغییر مقدار مورد نیاز مبرد بتواند مبرد را در خود نگهداری یا به سیستم تزریق نماید. این جزء از لوازم سردخانه مخزن مایع یا ریسیور نام دارد.

· لرزه گیرهای کمپرسور سردخانه

لرزه گیرهای کمپرسور در میان قطعات سردخانه وظیفه جذب لرزش های کمپرسور را برعهده دارد.لرزش های کمپرسور به دو بخش مدار تبرید سردخانه وارد می شوند.یکی از طریق پایه های کمپرسور به شاسی و سایر قطعات کنترلی، و یکی هم از طریق لوله های متصل به کمپرسور که سیستم پایپینگ وارد می شود.

· کنترلرهای سردخانه

مدار تبرید سردخانه بایستی از نظر فشارها و دماهای مختلف کاری کنترل گردد.لذا بایستی در تجهیزات سردخانه از کنترلرهای الکتریکی و مکانیکی برای این منظور بهره گرفت.کنترل کننده های عادی دما را ترموستات و کنترل کننده های مکانیکی فشار را پرشر سوئیچ می نامند. گاهی لازم است در لوازم سردخانه از اجزاء دیگری مانند پی ال سی، ترموکوپل ، گیج های فشار و پرشرترنسمیتر ها هم جهت کنترل دما و فشار کاری سردخانه استفاده نمود.

· شیرآلات سردخانه

در مدار تبرید سردخانه لازم است فشار،جهت، باز و بسته بودن و همچنین مقدار جریان گاز و روغن در نقاط مختلف تحت کنترل و مدیریت قرار گیرد. بدین منظور در میان قطعات سردخانه شیرآلات متنوعی استفاده می شود.مهمترین آنها عبارتند از شیر روتولاک، شیر توپی (بال ولو)، شیر برقی، شیر دستی، شیرهای کنترلر فشار و شیرهای یکطرفه.

· فیلترها و صافی های سردخانه

فیلترها و صافی ها به وفور در لوازم سردخانه استفاده می شوند.این بخش از لوازم سردخانه می توانند اجزاء مضر و اضافی که درون سیستم برودت سردخانه وجود دارد را از آن جدا کنند تا ضمن افزایش کارایی سیستم از آسیب دیدگی تجهیزات جلوگیری گردد.فیلترها و صافی ها در نقاط مختلفی از مدار تبرید سردخانه نصب می شوند.پرکاربردترین فیلترها و صافی ها در تجهیزات سردخانه عبارتند از: فیلتر درایر، فیلتر ساکشن، صافی روغن، فیلتر کارتر کمپرسور، صافی ورودی کمپرسور و فیلترهای ضد اسید.

لوازم سردخانه : تجهیزات الکتریکی

تابلوبرق : مغز تجهیزات سردخانه

مهمترین جزء برقی در میان قطعات سردخانه، تابلوبرق سردخانه نام دارد.تابلوبرق سردخانه ضمن تامین انرژی الکتریکی با ولتاژ و کیفیت مناسب برای سایر تجهیزات سردخانه، مانند مغز برای مدار تبرید سردخانه عمل می نماید.معمولا هر تابلوبرق سردخانه دارای دو مدار با خواص متفاوت می باشد.مدار فرمان تابلوبرق و مدار قدرت تابلوبرق.مدار فرمان تابلوبرق در واقع مداری از سیم بندی یا کنترلرهاست که منطق عملکردی لوازم سردخانه در هرلحظه را تعیین می کند و مدار قدرت تابلو

· کنترلرهای الکتریکی سردخانه

کنترلرهای الکتریکی بخش مهمی از تجهیزات سردخانه را شامل می شوند.مهمترین کنترلرهای الکتریکی در لوازم سردخانه عبارتند از ترموستات الکتریکی، پی ال سی، رله ها ، کنتاکتورها، تایمر، کنترل فاز و کنترل کننده های اضافه جریان.

· فن های سردخانه

در قطعات سردخانه تعداد قابل توجهی فن استفاده می شود.بیشترین موارد استفاده از فن در اواپراتورها، کندانسورها، خنک کاری سرسیلندر کمپرسور، خنک کاری روغن کمپرسور و تبادل هوای سرد بین دو اتاق سردخانه می باشد.لذا فن یکی از پرکاربردترین تجهیزات سردخانه می باشد.

· روشنایی سردخانه

در میان لوازم سردخانه ، سیستم روشنایی بخشی ساده ولی مهم می باشد.سیستم روشنایی سردخانه می تواند شامل کلیدهای حفاظتی و قطع و وصل،سنسور چشمی ها، کابل کشی، میکرو سوئیچ و انواع لامپ باشد.

تجهیزات سردخانه : لوازم بدنه یا اتاق

· ساندویچ پانل سردخانه

گروه بدنه ای تجهیزات سردخانه اجزاء مختلفی را شامل می شود. بخش اصلی در گروه بدنه ای لوازم سردخانه ساندویچ پانل است.ساندویچ پانل جهت تشکیل دیواره ها ، سقف و گاهی کف سردخانه می باشد. ساندویچ پانل بعنوان بخش مهم از اجزاء بدنه ای لوازم سردخانه وظیفه اصلی را در جلوگیری از انتقال حرارت بین فضای داخل و فضای خارج از سردخانه را برعهده دارد.

· اجناس عایق کاری

بخشی دیگر از تجهیزات سردخانه در گروه بدنه ای، مربوط به اجناس عایق کاری می باشد. هرگاه در بخشی از بدنه سردخانه از پوششی بدون خاصیت عایقی استفاده گردد لازم است تا از اجناس عایق در آن بخش استفاده شود.بعنوان مثال اگر در کف سردخانه از پوشش سیمان و سنگ استفاده شود لازم است تا در زیر آنها لایه ای از عایق مناسب، مثلا یونولیت با دانسیته بالا استفاده گردد.همچنین در بسیاری موارد لازم است جهت ایجاد عایق بندی مناسب اتاق سردخانه در خط شکاف ها از انواع چسب های مخصوص عایق بندی نیز بعنوان یکی از لوازم سردخانه استفاده نمود.

· پروفیل های بدنه (اتاق) سردخانه

جزء مهم دیگر از گروه بدنه ای قطعات سردخانه شامل پروفیل هایی است که از طریق کلاف کردن ساندویچ پنل ها به یکدیگر موجب تشکیل اتاقی یکپارچه و مقاوم برای سردخانه می شوند.این دسته از لوازم سردخانه شامل انواع نبشی ها و ناودانی های مختلف با اجناس متنوع هستند.

· درب سردخانه

درب سردخانه نیز یکی از مهمترین تجهیزات سردخانه می باشد.درب سردخانه که در دسته بدنه ای لوازم سردخانه جای می گیرد، بایستی به گونه ای طراحی، انتخاب و اجرا گردد که جدا از فراهم نمودن امکان رفت و آمد افراد و ماشین آلات لازم به محیط سردخانه، بتواند در هنگام بسته بودن عایق بندی مناسبی را نیز ایجاد نماید تا از هدر رفت سرمای درون سردخانه جلوگیری نماید.

· ریل، پیچ و مهره، پرچ

همچنین تعداد قابل توجهی از انواع ریل، پیچ و مهره و پرچ ها بعنوان لوازم سرخانه جهت اتصال تجهیزات سردخانه به یکدیگر یا اتصال آنها به اجزاء ساختمانی استفاده می گردد.

لوازم سردخانه : تجهیزات راه اندازی

· گاز مبرد : مانند خون در تجهیزات سردخانه

گاز سردخانه جزء جدا نشدنی لوازم سردخانه فریونی است. گاز سردخانه با مقدار مشخصی در سیستم تبرید سردخانه شارژ می شود و در سیکل تبرید گردش می نماید.گاز سردخانه در طی مسیر خود در مدار تبرید سردخانه دچار تغییراتی در فشار و دمای خود می شود و نهایتا گاز سردخانه به حالت اول خود در یک نقطه مشخص برمیگردد.گاز سردخانه در چهار جزء اصلی مدار تبرید سردخانه دچار تغییرات قابل توجهی در فشار و دما می شود.گاز سردخانه در کمپرسور دچار افزایش دما و فشار می شود.کندانسور با ثابت نگهداشتن فشار گاز سردخانه دمای گاز سردخانه را کاهش می دهد.شیر انبساط دما و فشار گاز سردخانه را کاهش می دهد و نهایتا گاز سردخانه در اواپراتور فرایندی با فشارثابت را با کمی افزایش دما تجربه می کند.

· روغن کمپرسور سردخانه

روغن کمپرسور یکی از مهترین لوازم مصرفی در مدار تبرید سردخانه می باشد.جهت وجود کمترین اتلاف انرژی در کمپرسور لازم است اصطکاک میان قطعات مکانیکی مانند رینگ پیستون ها و بدنه سیلندر و همچنین میان میل لنگ و یاتاقان ها از روغن مناسب در کمپرسور سردخانه استفاده نمود.

· لوله و اتصالات پایپینگ سردخانه

معمولا در تجهیزات سردخانه لوله و اتصالات را از نوع جنس مس در نظر می گیرند. این بخش از لوازم سردخانه جهت انتقال و حرکت مبرد در سیستم تبرید سردخانه و بین اجزاء مختلف مدار بکار می رود.

· سیم ها و کابل های سردخانه

سیم و کابل ها بخشی از تجهیزات سردخانه هستند که وظیفه انتقال جریان الکتریکی برای مصارف تجهیزات الکتریکی سردخانه و همچنین ارسال فرمان های برقی در مدار تبرید سردخانه استفاده می شوند.بدین ترتیب استفاده از سیم و کابل با کیفیت و سایز مناسب جهت سردخانه ها امری ضروری است.

· عایق لوله های سردخانه

در لوازم سردخانه بایستی به عایق لوله ها توجه لازم را داشته باشیم.لوله های ساکشن عایق نشده ضمن تبادل حرارت با محیط اطراف خود دچار عرق کردگی و یخ زدگی می شوند.

تجهیزات سردخانه : بست، ساپورت و سینی

در نصب قطعات سردخانه بایستی استفاده از بست و ساپورت مناسب را لحاظ نمود.مسیری که لوله ها وکابل ها طی می کنند بایستی به خوبی ساپورت، بست کاری و در مواردی سینی گذاری شود تا سیستم لوله کشی و کابل کشی کاملا در جای خود مستحکم بوده و محافظت شود.