چگونه گیربکس اتوماتیک را عیب یابی کنیم؟
گیربکس یا همان جعبه دنده، اصلیترین قطعهی یک خودرو به حساب میآید. گیربکس یا همان جعبه دنده، به دو نوع دستی یا اتوماتیک تقسیم میشوند. در گیربکسهای اتوماتیک، نیاز به تعویض دنده توسط راننده وجود ندارد و به صورت خودکار یا همانطور که از نامشان بر میآید، اتومات این کار توسط خود جعبه دنده انجام میشود. اما اگر این جعبه دندهها دچار ایراداتی شوند چگونه باید به علت این اشکال پی برد و چگونه آن را رفع نمود؟ تعمیرات گیربکس اتوماتیک 206 اتومات دغدغهای است که هر شخصی که خودروی اتوماتیک دارد را رها نمی کند. برای اطلاع از این موارد با ما همراه باشید.
گیربکس اتوماتیک
گیربکس اتوماتیک نیرو را از موتور خودرو دریافت مینماید و با افزایش قدرت یا دنده یک، یا افزایش سرعت، دندهی پنج به دیفرانسیل و چرخها انتقال میدهد. قسمتهای مختلف گیربکس اتوماتیک به شرح زیر است:
- مبدلهای گشتاور
- کامپوتر مرکزی، شیرهای برقی
- کلاچ گیربکس اتوماتیک
- چرخدندههای گیربکس اتوماتیک
چگونه گیربکس اتومات کار می کند؟
در مرحلهی اول از شروع به کار گیربکس اتوماتیک، نیروی مکانیکی از موتور گرفته شده و به وسیله گشتاور به گیربکس انتقال پیدا میکند. سپس نیرویی که از گشتاور دریافت میشود، شافت ورودی گیربکس را به حرکت در میآورد.
این سیستم، متشکل از یک کنترلکنندهی الکتریکی و چندین چرخ دندهاست که در یک محفظه قرار دارند. کامپیوتر مرکزی در داخل گیربکس، وظیفهی تغییر دنده را بر عهده دارد. اما تعمیر این گیربکسها به دلیل حساسیت بالایی که دارند، پیچیدگیهای فراوانی دارند. متخصصان تهران گیربکس می توانند کلیه مراحل تعمیر را با دانش روز انجام داده و خیال شما را از این بابت راحت کنند.
تفاوت گیربکسهای دستی و اتوماتیک
یکی از بارزترین تفاوتها در بین این دو گیربکس نبود کلاچ در گیربکسهای اتوماتیک است. به همین دلیل دیگر در این خودروها نیاز به تعویض دستی دنده وجود ندارد. در ابتدا می توانید حالت دنده را بر روی قسمت Drive تنظیم نمایید تا خودرو خود باقی کارها را انجام دهد. اما برای اینکه بتوان این گیربکسها را سالم نگهداشت، چه کارهایی باید کرد؟
نکات مهم در نگهداری گیربکسهای اتوماتیک
اگر هر یک از این نکات را پشت گوش بیاندازید، قطعا با مشکل مواجه میشوید:
- همیشه سعی کنید روغن موتورهای گیربکسهای اتوماتیک را به موقع تعویض نمایید. اگر روغن دیگر کارایی لازم را نداشته باشد، فشار بیشتری به سیستم وارد میکند و در نتیجه این امر به بالا رفتن دمای آب و آمپر آب منجر میشود. توجه کنید، نقش روغن ، روانکاری و سهل کردن روند اصطکاک میان اجزای مختلف چرخدنده است. اگر به موقع آن را تعویض نکنید، در عوض پس از مدتی مجبورید تا کل این جعبه دنده را تعویض نمایید.
- تلاش کنید همیشه از روغنهایی استفاده کنید که استاندارد باشد. تلاش کنید از روغن موتوری استفاده کنید که مختص خودروی شما باشد. توجه کنید ممکن است دمای موتورها با یکدیگر متفاوت باشد، در نتیجه ویسکوزیته روغن نیز میتواند متغیر باشد.
- غیر از تعویض روغن به طور مرتب، بهتر است سرویس دورهای گیربکس خود را نیز به طور مرتب انجام دهید. سعی کنید از مراکزی استفاده کنید که در این امر تخصص کافی را داشته باشند.
- تلاش کنید در هنگام حرکت گیربکس خود را تعویض ننمایید. حالتهای مختلف گیربکس اتوماتیک به صورت مکانیکی تعویض میشوند که این امر توسط تعدادی کلاچ و نواری انجام میگیرد که درون جعبه دنده قرار دارد. تعویض هنگام حرکت، میتواند گیربکس را دچار اصطکاک بالا کند.
- تلاش کنید در حالت خلاص رانندگی نکنید. این ماشینهای به نحوهای طراحی شدهاند که در سرازیریها میتوانند سوخت کمتری مصرف کنند.
- در زمانی که گاز میدهید سعی کنید حالت drive را انتخاب نکنید. انتخاب حالت D و فشار دادن پدال گاز باعث میشود تا خودروی شما خسارت جبران ناپذیری را در پی داشته باشد
- تا توقف کامل، حالت پارک را انتخاب نکنید.
عیب یابی برای تعمیر گیربکس اتوماتیک
یکی از راههای معتبر برای تشخیص عیب یک گیربکس اتوماتیک، تست جادهای اتومیبل است. فراموش نکنید نکاتی که راننده بیان میکند نیز میتواند به تشخیص عیب کمک کند. اما تست جادهای باید توسط خود تعمیرکار و با دورموتورهای متفاوت و سرعتهای متفاوت انجام پذیرد.
پس از اینکه تعمیرکار با تست جادهای موفق به تشخیص عیب موتور شد ، زمان آن می رسد که جعبه دنده را باز کند و با دمونتاژ کردن آن به عیب یابی بپردازد. تعمیرکاران در ابتدای امر تلاش می کنند تا قطعات جعبه دنده را شستشو دهند، سپس قسمتهای مختلف را بررسی میکنند، چنانچه قسمتی نیازمند تعمیر باشد آن را تعمیر مینمایند. در صورت نیاز آن را تعویض کرده و قطعهی جدید را جایگزین می کنند.
حال اگر خودتان تصمیم دارید عیب یابی کنید چه باید کنید؟
اگر در خودرو صدای بوق شنیدید یا چرا چشمک زن روشن شد به چه معناست؟
- ممکن است شیر برقی خودرو ضعیف یا خراب شده باشد.
- ممکن است نشاندهندهی زمان تعویض روغن باشد
- ممکن است فشار روغن کمتر یا بیشتر از حدوده معین باشد.
حال اگر هنگام تعویض دنده از 1 به2 یا 2 به 3 ، گیربکس ضربه زد به این معناست که شاید راننده مدتی نامنظم و نامتعادل به پدال گاز فشار آورده است. چنانچه شما پدال را متناسب فشار ندهید، باعث میشوید گیربکس تحلیل نادرستی انجام داده و به نادرستی دندهها را تعویض مینماید درنتیجه در مدت زمانی این اتفاق رخ خواهد داد. اما اگر این مشکل به دلیل نقص فنی باشد نشاندهندهی این مطلب است که یا سطح روغن گیربکس کم است، یا تنظیمات گیر بکس به دلایل زیر نامعتبر شده است:
- در حالت d در هنگام ترافیک رانندگی نموده اید
- دمای گیربکس افزایش یافته است.
- شیر برقی خراب شده است و روغن ها از کلاچ خارج می شوند.
اگر خودروی شما در حالت d باشد و به اندازهای که گاز می خورد و پدال گاز را فشار میدهید، حرکت نکند یکی از دلایل زیر میتواند رخ داده باشد:
- یا فیلتر روغن گیربکس شما دچار گرفتگی شده است که در این حالت اگر ماشین را خاموش و روشن کنید، مسافت کوتاهی را طی میکند، اما دوباره این اتفاق رخ میدهد.
- یا کلاچ گیربکس یا باندها از بین رفتهاند که این نشاندهنده استفاده نادرست از خودروی شماست.
اگر با جابجایی دسته دنده اتوماتیک یا لیور تغییر وضعیت ایجاد نشد، علت معمولاً خراب شدن سوئیچ چند منظوره یا سلکتور گیربکس است که در اثر تماس با آب اتفاق میافتد. همچنین ممکن است یک یا چند پین در اثر کثیفی گرفته شده باشند.
اگر با افزایش سرعت، گیربکس شما دنده عوض نمیکند و در دنده یک باقی میماند، احتمال دارد یکی از موارد زیر رخ داده باشد:
- در ترافیک سنگین و یا سربالایی های تند رانندگی میکنید، با خاموش کردن و خنک شدن موتور این موضوع رفع میشود.
- ممکن است در سیستم خنک کننده موتور نقصی رخ داده باشد یا سطح مایع خنک کننده در مخزن کم شده باشد که باید این مشکل را هرچه سریعتر رفع کنید.
- شاید در اثر گرفتگی صافی گیربکس حرارت بالا رفته و گردش روغن گیربکس مختل شده . این مورد در زمینه کیلومترهای بیش از صد هزار اتفاق میافتد، اما اگر این موارد رخ نداده باشد باید به کارشناس مراجعه کنید.
چنانچه دسته دنده در حالت p قفل شده باشد نشاندهنده چیست؟ اگر سوئیچ خودرو در وضعیت p باز مانده باشد ،پس از چند دقیقه خارج شدن از حالت پارک چنانچه ترمز را دو بار فشار دهید، و این حالت رفع شود، طبیعی است و بیشتر برای ایمنی نصب شده است. اما گاهی در وضعیت p گیر میکند و حتی راننده پس از چندین بار ترمز کردن نمیتواند آن را از این حالت خارج کند. این مشکل ایرادی را برای کارکرد گیربکس ایجاد نمی کند، اما باید تلاش کنید در صدد رفع آن برآیید. مطمئن باشید در زمان کوتاهی با هزینه اندک در تعمیرگاه پاور گیربکس میتوانید آن را رفع کنید.
گیربکسهای اتوماتیک که بیشتر برای سهولت در امر رانندگی طراحی شدهاند، نیاز به کلاچ را در اتومبیلهایی که از این نوع جعبه دنده استفاده میکنند رفع میکند. همچنین شما نیاز به تعویض دنده در ماشین خود ندارید، بلکه خود جعبه دنده در حالتی طراحی شده است که این امور را برای شما انجام میدهد. این اصلیترین تفاوت در گیربکسهای اتومات و گیربکسهای دستی است.
اما فراموش نکنید که برای اینکه عمر گیربکسهای اتوماتیک شما بیشتر شود، حتما باید مواردی را رعایت کنید و از انجام برخی موارد قطعا بپرهیزید. در غیر اینصورت زیانهای جبران ناپذیری به گیربکس خود خواهید زد.
همیشه سعی کنید روغن موتورهای گیربکسهای اتوماتیک را به موقع تعویض نمایید. تلاش کنید همیشه از روغنهایی استفاده کنید که استاندارد باشد. سعی کنید در حالت خلاص رانندگی نکنید. تا توقف کامل، حالت پارک را انتخاب نکنید. غیر از تعویض روغن به طور مرتب، بهتر است سرویس دورهای گیربکس خود را نیز به طور مرتب انجام دهید.
حال اگر چراغ چشمک زن خودروی شما روشن شد، یا در هنگام تعویض دنده، گیربکس شما ضربه بزند، اگر به اندازهای که پدال گاز را فشار میدهید خودرو حرکت نکند، از مشکلاتی است که با مراجعه به مقالهی بالا میتوانید علت آن را دریابید و اگر خود قادر به تعمیر آن بودید اقدام کنید. اما بهترین حالت مراجعه به کارشناسانی است که در این امر مهارت دارند. آنها نیز با تست جادهای هر چه بهتر متوجه میشوند که چه مشکلی برای گیربکس اتوماتیک شما رخ داده است. پس از بازکردن قطعات وشستشوی ان به تعمیر یا تعویض قطعه اقدام خواهند کرد.
عیب یابی کامل گیربکس های اتوماتیک | علائم عیب یابی در پژو ۲۰۶ اتوماتیک (تیپ ۶، SD V9) و پژو۲۰۷
روشن شدن و چشمک زدن * , S (دکمه اس و برف Sport-Snow
روشن شدن نمایشگر S و * با صدای بوق اخطار، به معنی وجود اشکال در گیربکس است (نه لزوما فقط شیر برقی)، در اغلب مواقع یکی از موارد زیر علت آن هستند:
۱-ضعیف یا خراب شدن شیر برقی. که در این حالت گیربکس به دنده ۳ رفته و از آن خارج نمی شود، مگر با خاموش و روشن شدن خودرو.
2-رسیدن شمارنده روغن گیربکس به حدی که باید تعویض شود (گیربکس اتوماتیک مجهز به شمارنده ای است که بسته به فشار وارده به گیربکس، استهلاک و زمان تعویض روغن آن را تعیین می کند)، که در این حالت عملکرد گیربکس عادی است، اما با خاموش روشن شدن خودرو، چراغ S و * خاموش نمی شوند.
۳-کمتر یا بیشتر شدن فشار روغن از محدوده تعیین شده.
۴-موارد دیگر نادر هستند:
- مسدود شدن مجرای گردش روغن گیربکس.
- نقص در تامین ولتاژ
- قطع شدن ارتباط کابل سریال ECU با پنل.
- پاک شدن برنامه تعریف پدال گاز،
- چرب شدن و یا کثیف شدن سوکت های ارتباطی بین اجزای گیربکس (ECU، گیربکس، سلکتور، لیور و … )
ضربه زدن گیربکس هنگام تعویض دنده از ۱ به ۲ و یا از ۲ به ۳ (لقد زدن هنگام تعویض دنده)
انواع روغن گیربکس اتوماتیک زمان تعویض روغن گیربکس اتوماتیک روغن گیربکس اتوماتیک بی ام و روغن گیربکس اتوماتیک مزدا 3 زمان تعویض روغن گیربکس اتوماتیک سراتو آموزش سرویس و نگهداری خودرو دانستنی های فنی خودرو نگهداری گیربکس اتوماتیک رانندگی با گیربکس اتومات جعبه دنده چیست روغن مناسب گیربکس اتومات
گاز دادن نامنظم و نامتعادل توسط راننده می تواند بصورت مقطعی باعث بروز این مشکل شود.
با توجه طرز کار گیربکس اتوماتیک (مقاله طرز کار گیربکس اتوماتیک) ECU گیربکس با دریافت اطلاعات از پدال گاز و نحوه گاز دادن راننده، فرمان لازم برای تعویض دنده ها را به شیرهای برقی و سایر قطعات ارسال می کند.
وقتی راننده پدال گاز را بصورت غیر متعارف و غیر عادی فشار دهد (مثلا با پا روی پدال گاز بازی کند و آن را بصورت سریع کم و زیاد کند)، ECU تحلیل درستی از نوع گاز دادن راننده نخواهد داشت و در نتیجه فرمان تعویض دنده ها را بدرستی صادر نخواهد کرد و راننده هنگام تعویض دنده ها احساس ضربه می کند.ا
ما اگر ضربه زدن گیربکس در تعویض دنده ها بدلیل نقص فنی باشد، در اغلب مواقع، علت یکی از موارد زیر است:
۱-کم بودن سطح روغن گیربکس اتوماتیک.
خارج شدن تنظیمات گیربکس که در اثر موارد زیر ایجاد می شود:
رانندگی های مکرر در ترافیک در حالت D.
افزایش دمای گیربکس و از بین رفتن خاصیت روغن آن (کارنکردن فن، گرفتگی مجرای گردش آب و … ).
ضعیف یا خراب شدن شیر برقی (سلونوئید).
فرار روغن از کلاچ ها (که در حرارت بالا اتفاق می افتد)
هرز گاز خوردن گیربکس در حالت D
در صورتیکه خودرو در حالت D (یا R و M) باشد و هرز گاز بخورد (به آن اندازه ای که گاز می خورد راه نرود)، علت آن احتمالا یکی از موارد زیر می تواند باشد:
گرفتگی (کیپ شدن) فیلتر روغن گیربکس. که در این حالت با خاموش و روشن کردن موتور، خودور مسافت کوتاهی را طی می کند ولی دوباره هرز گاز می خورد.
از بین رفتن باند یا کلاچ گیربکس، که در اثر استفاده نادرست از خودرو و یا استهلاک آن اتفاق می افتد. (مطالعه مقاله استفاده درست از گیربکس اتوماتیک)
عدم تغییر وضعیت دنده با جابجایی لیور (دسته دنده اتوماتیک)
در این حالت راننده لیور را در وضعیت D قرار می دهد، اما نمایشگر دنده و گیربکس فرمان را اجرا نمی کنند. معمولا علت این موضوع خراب شدن سلکتور یا سوئیچ چند منظوره (Selector) گیربکس است که معمولا در اثر تماس با آب اتفاق می افتد (موتورشویی کارواش، هواگیری سیستم خنک کننده، تعویض آب رادیاتور و … ). همچنین ممکن است یک یا چند پین از سوکت سلکتور در اثر کثیفی قطع شده باشند.
گیربکس با افزایش سرعت دنده را عوض نمی کند و در دنده ۱ باقی می ماند
عملکرد گیربکس اتوماتیک بشدت به دما حساس است، معمولا با بالاتر رفتن دمای روغن گیربکس از حد مجاز (۱۱۸ درجه سانتیگراد) این اتفاق می افتد که دلیل آن می توانند یکی از موارد زیر باشد:
۱- رانندگی در ترافیک سنگین و سر بالایی تند. که با خاموش کردن و خنک شدن موتور این موضوع رفع می شود.
۲- هر گونه نقص در سیستم خنک کننده موتور، یا کم شدن سطح مایع خنک کننده در مخزن رادیاتور، که باید هر چه سریعتر رفع شود، در غیر اینصورت آسیبهای شدیدی به موتور و گیربکس وارد می شود.
۳- ممکن است در اثر کیپ شدن صافی گیربکس (فیلتر گیربکس) گردش روغن در گیربکس مختل شده باشد و در نتیجه حرارت آن بالا برود، این مورد در کیلومترهای بیشتر از ۱۰۰ هزار تفاق می افتد و البته بستگی به تعویض بموقع روغن و نوع رانندگی دارد.
اما اگر در موارد غیر از این حالتها چنین اتفاقی بیافتد، موضوع از طریق دیاگ و توسط کارشناس باید بررسی شود.
دو نوع خنک کننده (رادیاتور) برای گیربکس اتوماتیک ۲۰۶ وجود دارد، نوع معمولی (مدلهای ۸۵ و قبل از آن)، و نوع پهن یا ضخیم (مدلهای بعد از ۸۶)، گرم شدن گیربکس اتوماتیک AL4 ، برای مدلهای ۸۶ به بعد کمتر اتفاق می افتد زیرا خنک کننده پهن، کارایی بهتری در کاهش دمای گیربکس دارد.
علائم عیب یابی در پژو ۲۰۶ اتوماتیک (تیپ ۶، SD V9) و پژو۲۰۷
نوع و مقدار روغن گیربکس اتوماتیک ۲۰۶ AL4
در زمان تعویض روغن گیربکس ۳ لیتر روغن تخلیه میشود ولی در زمان تعمیر گیربکس بدلیل تخلیه کامل ۶ لیتر روغن استفاده میشود و حتما باید از روغن Esso Mobil Aft 4hp20 Al4 استفاده شود.
زمان تعویض روغن گیربکس اتوماتیک ۲۰۶ Al4
به گفته ایران خودرو این روغن نیاز به تعویض ندارد فقط باید بعد از ۶۰۰۰۰ کیلومتر مورد بازدید قرار گیرد و در صورت لزوم سر ریز شود… اما برای بالا بردن عمر گیربکس و قطعات مصرفی روغن گیربکس باید در ۳۵۰۰۰ کیلومتر به طور کامل تعویض شود و تعویض کیلومتر گیربکس با دستگاه دیاگ باید صفر شود.
عملکرد دنده ها در گیربکس اتوماتیک ۲۰۶ AL4 و نوع اشکال در خودرو
قلب گیربکسAL4 مکانیزم ان است این مکانیزم شامل دو زنجیره چرخدنده است که به شکل سیاره ای حرکت میکنند و با هم درگیر هستند (دائمی ) دو عدد کلاچ برای انتخاب یک یا چند عضو از زنجیره بکار میرود کلاچها از نوع چند صفحه ای بوده که به وسیله یک پیستون هیدرولیک و فنربرگشت کار می کنند, سه عدد ترمز برای متوقف کردن اجزاء مختلف زنجیره به کار میرود که دو عدد آن از نوع باندی و یک عدد از نوع صفحه ای می باشد که دیسکها خارجی ان در پوسته سمت ان ثابت شده و سمت دیگر ان توسط یک پیستون هیدرولیک که از واحد هیدرولیک فرمان می گیرد حرکت کرده و نوار را جمع می کند .
در نتیجه باعث ایستادن عضو در بر گیرنده اش می شود از انجا که روش به کار رفته در این سیستم باعث کاهش چشمگیر گشتاور مخالف می شود باعث کاهش چشمگیر سوخت و افزایش سرعت و قدرت می شود, زمانی که Asbestos (آزبست) صفحه ها و یا باندها خورده و یا در اثر بی روغنی بسوزد دنده در حالت D با تاخیر زیاد و یا تغییر دنده با دور بالاتر و با تغه انجام میشود که در این صورت گیربکس باید تعمیر شود
پمپ روغن در گیربکس اتوماتیک ۲۰۶ Al4 و نوع خرابی آن
پمپ روغن پشت کانورتر قرار گرفته است و مدار هیدرولیک را تغذیه می کند این پمپ چرخشی حرکت خود را از طریق پروانه کانورتر می گیرد, روغن از فیلتر که در کف کارتر گیربکس قرار دارد کشیده میشود و به یک تعویض کننده آب روغن (رادیات روغن) فرستاده شده خنک می شود و سپس به قسمتهای دیگرمیرود, زمانی که روغن به پمپ نرسد (در اثر کیپ شدن صافی یا کم شدن روغن) دنده خورشیدی شروع به خورده شدن میکند و فشار پمپ کم میشود و باعث سوختن صفحه ها می شود
عملکرد کار کانورتور و شکل خرابی آن در گیربکس اتوماتیک ۲۰۶ AL4
کانورتور جای دیسک و کلاچ را گرفته و وظیفه آن افزایش تدریجی گشتاور در اغاز حرکت است, کانورتور از طریق ارتباط هیدرولیک حرکت موتور را به گیربکس منتقل می کند
عملکرد آن بر اساس هیدرودینامیک مایعات می باشد کانورتور با روغن تحت فشار پمپ گیربکس پر شده است و شامل قسمت های زیر می باشد:
پمپ که به وسیله موتور به حرکت در می آید
توربین که در مقابل پمپ قرارگرفته است
یک راکتور ( واکنشگر , استاتور ) که به یک طرف آ*زادانه می چرخد
هنگام اغاز حرکت پمپ باعث حرکت دورانی در روغن می شود و روغن تحت اثر نیروی گریز از مرکز وارد توربین می شود که هنوز ساکن است در این حالت جریان روغن برگشتی از توربین بر خلاف چرخش پمپ است و نیرویی عکس نیروی پمپ و موتور اعمال می کند که برای جلوگیری از این موضوع استاتور که به یک طرف ازادانه میچرخد جریان روغن را هدایت می کند (مسیر برگشت روغن از توربین را می شکند) در اغاز حرکت پمپ روغن را به درون شیارها ( پره ها ) توربین می فرستد.
استاتور به دلیل اینکه نیروی وارده از روغن برگشتی بر پره های ان خلاف حرکتش میباشد ثابت می ماند و جریان روغن را شکسته و در جهت حرکت پمپ هدایت می کند این مرحله مرحله تبدیل نامیده می شود, توربین شتاب می گیرد و جهت جریان روغن عوض میشود وقتی سرعت توربین به سرعت پمپ برسد نیروی وارده به استاتور کم شده و مسیر روغن نیز مستقیم میشود.
در نتیجه استاتور هم به همراه پمپ به حرکت در امده تا مانع جریان روغن نشود این مرحله مرحله جفت شدن نامیده می شود, با این حال هنوز بین پمپ و توربین لغزندگی وجود دارد و انتقال نیرو به صورت کامل و صد درصد نمی باشد به همین دلیل در کانورتر از سیستمی استفاده کرده اند که پس از بالا رفتن دور و به منظور پائین آوردن مصرف سوخت توربین را با بدنه کانورتر یک پارچه کرده تا انتقال قدرت و سرعت به صد در صد برسد که به این عمل مرحله قفل شدن یا LOAK OFF می گویند
در صورت خرابی کانورتور مشکلات زیادی به وجود می آیند از جمله:
-ضعیف شدن حرکت خودرو در کفی و در سربالایی
-ایجاد صدا در خودرو
-تقه زدن در حالت Drive
که در این صورت گیربکس باید باز شود و کانورتور و صافی حتما تعویض شود.